Yazan : Şadi Evren ŞEKER

Bilgisayar bilimlerinde, daha fazla işlem gücü elde etmek amacıyla birden fazla bilgisayarın tek bir bilgisayar gibi çalışmasına verilen isimdir. Genelde birden fazla bilgisayar birbirine oldukça hızlı bir ağ bağlantısı ile bağlanır ve bilgisayarların üzerinde çalıştırılan özel yazılımlar ile istenen işin paylaştırılması hedeflenir. Literatürde kümeleme veya ingilizce olarak clustering terimleri de kullanılmaktadır.

Bilgisayarların üzerinde çalışan işletim sisteminin tek bir işletim sistemi gibi davranması durumuna dağıtık işletim sistemi (distributed operating system) ismi verilir. Burada kullanıcı veya çalıştırılması istenen işler kümeye (cluster) tek bir noktadan erişir ve işin arka planda nasıl yapıldığı ile arasında bir soyutlama katmanı (abstraction layer) bulunur.


Diğer bir deyişle bilgisayar kümelerinde hedeflenen amaç, kullanıcıların yada çalışan işlemlerin (process) kümenin iç yapısından bağımsız olması ve kümenin her durumda istenen işi en verimli şekilde çalıştırmasıdır.

Ancak bu durum ne yazık ki günümüzde tam olarak gerçekleştirilememiş bir hayaldir. Bunun en önemli sebebi yük dağılımının (load balancing) her durum için en verimli şekilde yapılmasını sağlayacak bir otomat bulunamamasıdır.

Bu yazı şadi evren şeker tarafından yazılmış ve bilgisayarkavramlari.com sitesinde yayınlanmıştır. Bu içeriğin kopyalanması veya farklı bir sitede yayınlanması hırsızlıktır ve telif hakları yasası gereği suçtur.

Örneğin bir matris çarpımı işlemini yaparken kullanılacak dağıtım ile bir fraktal üretimi yada resim işleme sırasında yapılacak dağıtım farklı olabilir.

Tam bu noktada işlem kümeleri (Computing clusters) terimi devreye girer. Bu tip özel kümelerde amaç sadece özel bir iş yada iş tipi için verimli hale getirilmiş kümeler ve yazılımlar üretmektir.

Örneğin sadece hava durumu tahmini veya sadece sonlu eleman analizi (finite element analysis) için geliştirilmiş bir kümede özel bir müdahale gerekmeden işlem yapılabilir. Genellikle PVM paralel virtual machine) veya MPI (message passing interface) benzeri alt yapılar kullanılarak sağlanan bu paralelleştirme işlemlerine işletim sistemlerinin üzerinde çalışan beawulf gibi katmanlar örnek gösterilebilir.


Yukarıdaki şekilde üç bilgisayar üzerinde çalışan bu yapı temsil edilmiştir. Bilgisayarların üzerinde çalışan işletim sistemleri. Bu işletim sistemleri üzerinde çalışan paralel işlem katmanı ve en üstte çalışan işlem kümesi yazılımı.

Küme bilgisayarların farklı bir uygulama şeklide ızgara hesaplamalarıdır (grid computing). Bu tip dağıtımlı işlemelerde (distrubuted computing) amaç yukarıda anlatılan işlem kümelerinden ( computing clusters) farklı olarak daha genel amaçlara yönelik işlem gücü elde etmektir. Ayrıca burada tam bir bölünmüşlükten bahsedebiliriz. Bazı durumlarda ağ üzerinde iletişimin oldukça az olması ve işlem yapan bilgisayarların birbiri ile neredeyse hiç konuşmaması bile söz konusudur. Örneğin kullanan SETI@Home projesi buna örnek gösterilebilir. Bu projede insanlar bilgisayarlarını kullanmadıklarında devreye giren basit bir program bütün dünyadan insanların bilgisayarında işlem yapıp sonuçları merkezi sunucuya bildiriyor. Bu sayede uzun süre boş duran bilgisayarların işlem gücü zayi olmamış oluyor ve astronomi konusunda çeşitli hesaplamalarda kullanılıyor.


Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir