MU Bulmacası (MU Puzzle)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde de kullanılan ve normal gösterim elde etmeyi hedefleyen, özellikle de sondan normal şekil gösterimi için oynanan bir oyundur. Oyunun aşağıda tanımlı olan kuralları ile MU kelimesinin elde edilip edilemeyeceği sorulur: Oyunda kullanılabilecek harfler M, I ve U’dur. Bu harfler dışında harf kullanılamaz. Oyuna MI kelimesi ile başlanır. Oyundaki […]

Devam

Örtüşen Alt Problem (Overlapping Subproblem)

Yazan :Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, özellikle özyineli (recursive) problemlerde, problemin bir kısmının tekrar edilmesi durumudur. Örneğin, klasik bir problem olan fibonacci sayıları örneğinde, örtüşen altproblem bulunmaktadır. Fibonacci serisinin 4. terimini hesaplamak isteyelim ve bunun için aşağıdaki fonksiyonu yazmış olalım: Matematiksel olarak : fib(0) = 1, fib(1) = 1 ve fib(n) = fib(n-1)+fib(n-2) Programlama dillerinde: […]

Devam

Bin Packing (Kutulama Problemi)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER İyileştirme problemleri açısından klasik bir örnektir (optimisation problems). Problem basitçe bir kutunun içerisine en az boş alan bırakarak, eşyaların en iyi şekilde nasıl yerleştireceği olarak düşünülebilir. Aslında problemi boyutlara göre incelersek aşağıdaki şekilde bir liste yapılabilir: Tek boyutlu kutulama (1D bin packing) :Bu problemde amaç bir çizgi veya hat gibi […]

Devam

Amortized Algorithm Analysis (İtfa Tahlili, amotize algoritma analizi)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde algoritma performansının değerlendirilmesinde kullanılan yöntemlerden birisidir. Kısaca, bir algoritmanın en kötü durumunu araştırırken (worst case analysis) en kötü durumun olma ihtimallerinin de beraberinde incelendiği tahlil yöntemidir. Klasik bir en kötü durum analizi (worst case analysis) yöntemi algoritmanın çalışacağı en kötü durumu ortaya atar ve buradaki performansı ölçer. Örneğin […]

Devam

Macar Algoritması (Hungarian Algorithm)

Algoritma analizi konusunda geçen meşhur problemlerden eşleşme problemini çözmek için (matching problem, bazı kaynaklarda atama problemi (assignment problem) olarak da geçmektedir) macar araştırmacıların etkisi ile gelişen algoritmanın ismidir. Algoritmanın ulaşmak istediği amaç, azami eşleşmeye ulaşmaktır. Bu adımda azami eşeleşmeyi tanımlayalım. Eşleşme problemleri (matching) iki grup altında incelenebilir: ikili eşleşme (binary matching) Azami eşleşme (maximum matching) […]

Devam

Çemberi bölen doğrular problemi

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, özyineli problemlere bir örnek vermek ve nasıl çözüldüğünü anlatmaktır. Problemimiz oldukça meşhur olan bir çemberin doğrular tarafından bölünmesidir. Kabaca, bir çemberi 20 adet doğrunun en fazla kaç alana ayırabileceğini soralım. Örneğin n=0 için alan sayımız 1’dir: Bir doğru ile çemberi kestiğimizde iki alan çıkar: ikinci bir doğru […]

Devam

Algoritma (Algorithm)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bazan biz insanlar için çok kullanılan kelimeler, tanımlanması en güç kelimeler haline dönüşebiliyor. Algoritma da sanırım bilgisayar bilimleri için benzer özellikte olan bir kelime. Sanırım bu kelimeyi tanımlarken “bir dizi matematiksel adım” ifadesini kullanmak yerinde olur. Bütün algoritmalar, matematiksel olarak ispatlanabilen ve dizilimi kesinlikle önem taşıyan ve bir metot anlatmasıdır. […]

Devam

Post Karşılık Problemi (Post Correspondence Problem)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Emil Post tarafından 1946 yılında ortaya atılan ve belirsiz karar problemi olarak sınıflandırılabilecek olan (undecidable decision problem) problemin ismidir. Literatürde kısaca PCP olarak da geçmektedir. Bu problem, yine Emil Post tarafından geliştirilen, Post Makinesi (post machine) olarak bilinen ve Turing makinesinin (Turing Machine) bir benzeri olan makinenin geliştirilmesini sağlamıştır. Problem, […]

Devam

Merkezi poligon sayıları (Centeral Polygon Numbers)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir dairenin verilen doğru sayısıyla kaç farklı parçaya bölünebileceğini veren sayı serisidir. 1, 2, 4, 7, 11 şeklindeki sayılara, merkezi poligon sayıları ismi verilir. Bu sayılar, verilen doğru sayısına göre, bir daireyi kaç farklı şekle böldüğünü gösterir. Örneğin yukarıdaki sayı serisini eksi olmayan tam sayılar ile birebir eşleştirirsek 0 1 […]

Devam

Levenshtein Mesafe Algoritması (Levenshtein Distance)

Yazan: Yrd. Doç. Dr. Şadi Evren ŞEKER İki dizilim arasındaki benzerliği derecelendirmek için kullanılır. Pratikte arama sonuçlarında kelimeler arasındaki benzerliği derecelendirmek için kullanılmaktadır. Basitçe, iki dizi, iki kelime, iki cümle gibi varlıklar arasındaki değiştirme ve ekleme işlemlerini tutar. Örneğin Oyun- Ayan kelimeleri arasındaki mesafe 2 ‘dir çünkü ilk ve ikinci o harfleri a harfi ile […]

Devam