İşlemci Zamanları (CPU Timing)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, işletim sistemleri teorisinde sık kullanılan zamanlama kavramlarını açıklamaktır. Bu yazıda anlatılması hedeflenen kavramlar: Bekleme zamanı (waiting time) Dönüş süresi (turnaround time) İş üretimi (throughput) Cevap süresi (response time) Yukarıdaki bu kavramların kısa tanımlarını yaptıktan sonra bir örnek üzerinden açıklamaya çalışalım. CPU zamanlama algoritmalarında (CPU scheduling algorithms) kullanılan […]

Devam

Çok Seviyeli Sıralar (Multi Level Queues)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kullanılan bir veri yapısı (data structure) çeşididir. Çalışma yapısı olarak sıraya (queue) benzetilebilir. Çok seviyeli sıralarda, sıralara (queue) benzer şekilde ilk giren ilk çıkar (first in first out , FIFO) mantığı geçerlidir. Ancak sıranın birden çok girişi vardır ve bu anlamda, değişik hızlarda ilerleyen birden çok sıranın birleşimi […]

Devam

İçerik Değiştirme (Context Switching)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazıda anlatılan içerik değiştirme (context switching) konusunu anlamadan önce bilgisayarlarda bulunan işlemcinin (CPU) anlık olarak tek bir iş ile uğraşabileceğini söylememiz gerekiyor. İşletim sistemi tasarımında (operating system design) bulunan bir özellik sayesinde, anlık olarak işlemcide tek iş çalıştırılması ve yinede birden fazla işin bilgisayarda aynı anda çalışıyormuş gibi hissettirilmesi […]

Devam

Sembolik Bağ (Symbolic Link)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, işletim sistemi konusunda kullanılan bir terimdir. İşletim sisteminin temel fonksiyonlarından birisi de bilgisayarın sabit diskini (hard disk) ve bu disk üzerindeki dosyalama yapısını kontrol etmektir. Bu anlamda çeşitli işletim sistemi üreticileri çeşitli tasarımlar yapmış ve farklı dosyalama sistemleri geliştirilmiştir. Bunlardan en çok bilinenleri FAT, NTFS ve ext şeklinde […]

Devam

Makine Dilleri (Machine Langauge)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde programlama dillerinin en alt seviyesini oluşturan ve insan tarafından neredeyse tamamen anlaşılmaz buna karşılık makine için en anlaşılır dildir. Aslında makine dilini anlamak için dillerin seviyelerini anlamakta yarar vardır. Yukarıdaki şekilde de tasvir edildiği üzere dilleri seviyelere bölecek olursak en altta donanıma en yakın ve donanım tarafından en […]

Devam

Eşlemeli Metotlar (Synchronized Methods)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER JAVA, C++ veya C# gibi nesne yönelimli programlama dillerinde kullanılan bir terimdir. Basitçe, aynı anda çalışan birden fazla lifin (thread) veya işlemin (process) sıralı olmasını ve birbiri ile iletişim halinde çalışmasını sağlar. Nesne yönelimli programlama ortamında iki farklı kavram birbirine sıkça karışmaktadır. Aslında anlam olarak birbirine yakın olan synchronized methods […]

Devam

Priority Queue (Öncelik Sırası, Rüçhan Sırası)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle veri yapıları (data structures) konusunda sıkça kullanılan bir veri yapısının ismidir. Basitçe klasik bir sıranın (queue) üzerine öncelik değerinin eklenmesi ile elde edilir. Bilindiği üzere normalde sıralar (queue) ilk giren ilk çıkar (FIFO , first in first out) mantığı ile çalışırlar. Yani bir bilet sırasında olduğu gibi […]

Devam

Cluster Computing (Bilgisayar Kümeleri)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, daha fazla işlem gücü elde etmek amacıyla birden fazla bilgisayarın tek bir bilgisayar gibi çalışmasına verilen isimdir. Genelde birden fazla bilgisayar birbirine oldukça hızlı bir ağ bağlantısı ile bağlanır ve bilgisayarların üzerinde çalıştırılan özel yazılımlar ile istenen işin paylaştırılması hedeflenir. Literatürde kümeleme veya ingilizce olarak clustering terimleri de […]

Devam

Turing Makinesi (Turing Machine)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde önemli rol oynar. Turing Makinesinin Tanımı Basitçe bir kafadan (head) ve bir de teyp bandından […]

Devam

Sanal Hafıza (Virtual Memory)

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Sanal bellek olarak da isimlendirilen hafıza türü, bilgisayarın birincil hafızası (primary memory) olarak bilinen RAM‘in yetersiz kaldığı durumlarda ikincil hafıza (secondary memory) olarak bilinen diskin bir kısmının kullanılmasıdır. Unix/Linux terminolojisine göre takas alanı (Swap space) olarak isimlendirilen bu hafızada RAM ve disk arasında bulundurlan bilgiler sürekli olarak takaslanmaktadır (swapping). Kısacası işlemlerin […]

Devam