4 vezir problemi (4 queen problem)

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Satranç oyunundan esinlenerek üretilen bu problemde 4×4’lük bir satranç tahtasına (orjinal satranç tahtası 8×8’lik olmakla beraber problem tahtanın küçültülmüş bir kısmında tasarlanmıştır) 4 adet vezirin birbirini yemeden nasıl yerleştirileceği tartışılır. Bilindiği üzere satranç oyununda vezirler satır sütün veya diyagonal olarak (ileri, geri, sağa, sola veya istenilen bir çapraz yöne) istedikleri kadar […]

Devam

Bilgi Çıkarımı (Information Extraction)

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Bilgi çıkarımı konusu, genellikle bir metin üzerinde doğal dil işleme kullanılarak belirli kriterdeki bilgileri elde etmeyi hedefler. Bu işlem sırasında örneğin bir kalıba uygun olan verilerin çıkarılması istenebilir. Amaç çok miktardaki veriyi otomatik olarak işleyen bir yazılım üreterek insan müdahalesini asgarî seviyeye indirmektir. Bilginin çıkarılacağı ortam genellikle yazılı metinlerdir ancak bu […]

Devam

Belirsiz Çokterimli Tam (NP-Complete, Nondeterministic Polynomial Complete)

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde problem sınıflamada kullanılan sınıflardan birisidir. Bu sınıfa giren problemler için çözümleme zamanı arttıkça artan (super increasing) yapıya sahip olmaktadır. Buna göre her adımdaki çözümleme zamanı kendinden çözümleme zamanlarından daha fazladır. Problem yapı olarak artan zamanda çözüldüğü için de bu problem tiplerinin çokterimli zamanda (polynomial time) çözülmesi mümkün değildir. […]

Devam

XML (extensible markup language , genişletilebilir işaretleme dili)

yazan: Şadi Evren ŞEKER XML dilinin çıkış amacı makinelerin birbiri ile konuşurken kategorize olmuş bir dil (veya prtokol) üzerinden konuşmalarını sağlamaktır. Aslında XML’in çıktığı yıllara bakıldığında verilerin çok çeşitli şekillerde bir standarda uymaksızın saklandığını ve işlendiğini görmek mümkündür. Gelişen İnternet teknolojisinin de etkisiyle birden fazla bilgisayarın (veya programın) birbiri ile bir standart üzerinde anlaşarak konuşmaları […]

Devam

RDF (Resource Description Framework, Kaynak Tanım Çerçevesi)

Yazan: Şadi Evren ŞEKER W3C tarafından tanımlanan ve kullanıma açılan RDF bir üst veri modelidir (metadata model). Ancak güncel uygulamaları ve kullanım şekli daha çok veriyi ve bilgiyi değişik söz dizimi (syntax) yöntemleri ile modellemek şeklindedir. RDF terminolojisinde fâîl-kaziye-mefûl (subject-predicate-object, özne-önerme-nesne) üçlüsü önemli bir yer tutmaktadır ve üst veri modeli bu fikir üzerine kuruludur. Fâîl(subject, […]

Devam

OWL Full

Yazan: Şadi Evren ŞEKER owl (web ontology language, web ontoloji dili) Dilinin bir türü olan OWL Full, bu dilin bütün özelliklerinin içerilmesini hedeflemektedir. Dolayısıyla dilin tasarımında bulunan bütün işlemler ve söz dizim özgürlüğü kullanılmaktadır. Ancak bu özgürlüğün bedeli, işlemlerin sonlu olmaması ve zaman tahmini konusunda ödenmekte ve OWL Full dilinde bir eylemin sonlu olup olmadığının […]

Devam

OWL DL

yazan: Şadi Evren ŞEKER owl (web ontology language, web ontoloji dili) Dilinin bir alt dili olan OWL DL’in amacı bu dili kullanan geliştiricilere ve programlara azami hızı sunmaktır. Bunun için bu dildeki bütün işlemler tamamlanabilirdir (completeness) (her işlemin bir sonucu olduğunu teminat altındadır) ve her işlem tercihlidir (decidability) (yani her işlemin sonu zamanda biteceği teminat […]

Devam

OWL Lite

yazan: Şadi Evren ŞEKER owl (web ontology language, web ontoloji dili) Dilinin bir alt dili olan OWL Lite basit bir modelleme ihtiyacı olan kullanıcılar için OWL dilinin basitleştirilmiş ve hızlı geliştirmelere olanak sunan bir sürümüdür. Örneğin sayısallık (cardinality) özelliğini modellerken kullanıcıya sunduğu tek seçenek 0 ve 1 arasında modelleme yapma imkanıdır.

Devam

owl (web ontology language, web ontoloji dili)

yazan: Şadi Evren ŞEKER Bu dil, web ontolojilerini (varlıkbilimlerini) modellemek ve web üzerinde kullanılan, sınıf ve sınıflar arası ilişkileri işlemek için XML tabanlı çalışan bir dildir. w3c tarafından internet üzerinde geliştirilmekte olan sematic web projesinde kullanılmaktadır. Bir OWL ontolojisinde sınıf tanımları ve bu sınıflar ile ilişkili özellikler, bu sınıfların tezahürü olan varlıklar bulunur. OWL’nin tasarlanmasındaki […]

Devam

varlık bilim (ontoloji (ontology))

yazan: Şadi Evren ŞEKER ontoloji (varlıkbilim) terim olarak olmak ya da olmamak kavramı üzerinde durur. Yani birşeyin var olup olmamasından, nasıl olduğuna kadar uzanan süreç ontolojidir. Bu anlamda, birşeyin var olup olmaması ile ilgilenen epistomolojinin üzerine, varlıkları gruplayan ve bu gruplar arası ilişkileri belirleyen bir katman olarak düşünülebilir. Ontolojinin kökleri felsefenin bir alt konusu olan […]

Devam