yazan: Şadi Evren ŞEKER Tek hat üzerinden birden fazla kişinin iletişimine izin veren devre anahtarlamalı ağ tipidir. Buna göre hattı birden fazla kişi kullanmak için farklı zaman aralıklarını kullanırlar. Örneğin bir hattı 4 farklı kişi kullanmak istiyorlar. Hattın kullanımı birim zamanı 4 farklı kişiye bölünerek her birim zamanda farklı kişinin kullanması ile sağlanır. Yukarıdaki şekilde […]
Category: Bilgisayar Kavramları
Salt okunur bellek (read only memory , ROM)
yazan: Şadi Evren ŞEKER üzerine sadece bir kereye mahsus yazılabilen ve daha sonra istenildiği kadar okuma işlemi yapılabilen hafıza tipidir. Buna göre bellek üretim sırasında üzerine yazılan bilgiyi saklar ve bu bilgiyi değiştirmenin bir yolu yoktur. Daha sonraları çıkan teknolojik ilerlemeler ile aşağıdaki salt okunur bellek türleri kullanıcılara farklı alternatifler sunmaktadırlar: PROM (programlanabilir salt okunur […]
sunucu (server)
yazan: Şadi Evren ŞEKER Bir hizmet yada kaynağı arz eden bilgisayara verilen isimdir. Buna göre hizmet veya kaynağı sunan bir sunucu bulunmakta ve istemciler bu sunucuya bağlanarak bu hizmetten faydalanmaktadır. Bu bağlantı sistemine istemci /sunucu ( arz /talep, client/server) ismi verilmektedir. Öneğin internete bağlı bir kullanıcı, internet üzerinde bir web sayfasını görüntülemek istesin. Bu durumda […]
istemci (client, talebe)
yazan: Şadi Evren ŞEKER bir hizmet yada kaynağı talep eden istekte bulunan taraftır. Buna göre hizmet veya kaynağı sunan bir sunucu bulunmakta ve istemciler bu sunucuya bağlanarak bu hizmetten faydalanmaktadır. Bu bağlantı sistemine istemci /sunucu ( arz /talep, client/server) ismi verilmektedir. Öneğin internete bağlı bir kullanıcı, internet üzerinde bir web sayfasını görüntülemek istesin. Bu durumda […]
vekil sunucu (proxy server)
yazan: Şadi Evren ŞEKER vekil sunucunun görevi, istemcilerin (client) taleplerini farklı sunuculara taşımaktır. Diğer bir değişle sunucu / istemci (client / server ) mimarisindeki paketlerin üçüncü bir sunuc üzerinden taşınması durumunda bu sunucuya vekil sunucu adı verilir. Paketlerin üzerinden geçmesi sayesinde vekil sunucular aşağıdaki görevleri yerine getirebilecek bir avantaj elde etmiş olurlar. İçerik bazlı filitreleme […]
çoklayıcı (multiplexer)
yazan: Şadi Evren ŞEKER Çok sayıdaki girişin tek bir giriş üzerinden taşınmasıdır. Amaç çok sayıdaki girişin (örneğin 4 giriş) tek bir çıkışa düşürülmesidir. Çalışma mantığı, anlık olarak tek bir girişi çıkışa vermek şeklindedir. Yani 4 girişten sadece bir tanesi çıkış ile kısa devre halindedir, diğer girişler ise ihmal edilir. Hangi girişin çıkışa verileceğini belirlemek için […]
kod çözücü (decoder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER mantıksal devre tasrımının önemli parçalarından birisi olan kod çözücülerin çalışma mantığı giriş bitlerinin farklı bacaklara dağılmasıdır. Yani örneğin 2 girişli bir kod çözücünün 4 farklı çıkışı olur (2 üzeri 2) ve her çıkış sadece bir giriş ihtimali için çalışır. Daha basit anlatmak gerekirse aşağıdaki doğruluk çizelgesini inceleyelim: A B a b […]
tam toplayıcı (full adder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER 3 bitlik giriş değerlerinin (iki tabanındaki girişler) toplamını veren devredir. Buna göre A, B ve C girişleri için aşağıdaki tablo elde edilir. (aşağıdaki tablodaki + işareti önermeler arası veya ile karıştırılmamalıdır. + işareti toplamayı ifade eder) A B C E T – – – – – 0 0 0 0 0 […]
yarım toplayıcı (half adder)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER ikilik tabanda verilen iki giriş değerini toplayan devredir. Buna göre A ve B girişleri için aşağıdaki tablo elde edilir. (aşağıdaki tablodaki + işareti önermeler arası veya ile karıştırılmamalıdır. + işareti toplamayı ifade eder) A B E T – – – – 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 […]
doğruluk çizelgesi (truth table)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Mantıksal işlemlerin tahlil edilmesinde kullanılan önemli âletlerden birisidir. Buna göre herhangi bir mantıksal önermenin (kaziye) muhtemel sonuçları bu tablo vasıtasıyla gösterilebilir. Çalışma şekli önermede (kaziye) bulunan giriş değerlerinin bütün muhtemel girişleri için bir satır oluşturmak ve sonucunu ayrı ayrı hesaplamak şeklinde yapılır. Misal olarak çok kullanılan “ve” işlemini mütâlaa edelim. Bu […]