Flip Flop kavramı temel olarak 1 bitlik bilginin tutulduğu ünitedir. Bu devre elamanında her zaman iki çıkış olur (Q ve tersi olan Q’). Bu çıkışların değerleri kalıcıdır. Yani bir sonraki giriş değerine kadar geçici süre ile sabitlenmekte ve yeni giriş değerleri alınana kadar sabit olarak kalmaktadır. Bu durum geçici bir hafıza olarak kabul edilebilir. Aşağıda […]
Category: Mantık Devreleri (Logic Circuits)
Salt okunur bellek (read only memory , ROM)
yazan: Şadi Evren ŞEKER üzerine sadece bir kereye mahsus yazılabilen ve daha sonra istenildiği kadar okuma işlemi yapılabilen hafıza tipidir. Buna göre bellek üretim sırasında üzerine yazılan bilgiyi saklar ve bu bilgiyi değiştirmenin bir yolu yoktur. Daha sonraları çıkan teknolojik ilerlemeler ile aşağıdaki salt okunur bellek türleri kullanıcılara farklı alternatifler sunmaktadırlar: PROM (programlanabilir salt okunur […]
çoklayıcı (multiplexer)
yazan: Şadi Evren ŞEKER Çok sayıdaki girişin tek bir giriş üzerinden taşınmasıdır. Amaç çok sayıdaki girişin (örneğin 4 giriş) tek bir çıkışa düşürülmesidir. Çalışma mantığı, anlık olarak tek bir girişi çıkışa vermek şeklindedir. Yani 4 girişten sadece bir tanesi çıkış ile kısa devre halindedir, diğer girişler ise ihmal edilir. Hangi girişin çıkışa verileceğini belirlemek için […]
kod çözücü (decoder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER mantıksal devre tasrımının önemli parçalarından birisi olan kod çözücülerin çalışma mantığı giriş bitlerinin farklı bacaklara dağılmasıdır. Yani örneğin 2 girişli bir kod çözücünün 4 farklı çıkışı olur (2 üzeri 2) ve her çıkış sadece bir giriş ihtimali için çalışır. Daha basit anlatmak gerekirse aşağıdaki doğruluk çizelgesini inceleyelim: A B a b […]
tam toplayıcı (full adder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER 3 bitlik giriş değerlerinin (iki tabanındaki girişler) toplamını veren devredir. Buna göre A, B ve C girişleri için aşağıdaki tablo elde edilir. (aşağıdaki tablodaki + işareti önermeler arası veya ile karıştırılmamalıdır. + işareti toplamayı ifade eder) A B C E T – – – – – 0 0 0 0 0 […]
yarım toplayıcı (half adder)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER ikilik tabanda verilen iki giriş değerini toplayan devredir. Buna göre A ve B girişleri için aşağıdaki tablo elde edilir. (aşağıdaki tablodaki + işareti önermeler arası veya ile karıştırılmamalıdır. + işareti toplamayı ifade eder) A B E T – – – – 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 […]
doğruluk çizelgesi (truth table)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Mantıksal işlemlerin tahlil edilmesinde kullanılan önemli âletlerden birisidir. Buna göre herhangi bir mantıksal önermenin (kaziye) muhtemel sonuçları bu tablo vasıtasıyla gösterilebilir. Çalışma şekli önermede (kaziye) bulunan giriş değerlerinin bütün muhtemel girişleri için bir satır oluşturmak ve sonucunu ayrı ayrı hesaplamak şeklinde yapılır. Misal olarak çok kullanılan “ve” işlemini mütâlaa edelim. Bu […]
karnaugh haritası (karnaugh map)
Karnaugh haritası (Karnaugh map) Yazan: Şadi Evren ŞEKER Bool cebirinde verilen mantıksal gösterimleri sadeleştirmek için kullanılan haritadır. Buna göre bir mantıksal devrenin eleman sayısını azaltmak için de kullanılabilir. Örneğin 3 girişli (3 adet farklı binary (ikili) giriş değeri (0 veya 1 olabilen)) devrede kullanılan “ve” ve “veya” kapılarının sayısını azaltabiliriz. Bu yöntemde giriş değerlerinin alabileceği […]
de morgan kuralı (de morgan rule)
yazan: Şadi Evren ŞEKER mantıksal devre tasarımı açısından oldukça kullanışlı olan bu kurala göre : (x ve y)’ <=> x’ veya y’ (x veya y)’ <=> x’ ve y’ yani ve kapısıyla bağlı bir devrenin olumsuzu, devrenin giriş değerlerinin olumsuzlarının veyası şeklinde yazılabilir. Benzer şekilde, veya kapısı ile bağlı girişlerin olumsuzu, girişlerin olumsuzlarının ve kapısıyla […]
veya kapısı (or gate)
yazan : Şadi Evren ŞEKER 2 farklı önermeden birisinin gerçekleşmesi durumunu inceleyen kapıdır. Mantıkta buluna veya bağlacı şeklinde çalışır. Bu durumu aşağıdaki örnek üzerinde inceleyelim. Aşağıda iki farklı önerme verilmiştir: 1. üniversitede öğrenci olmak 2. devre analizi yapabilmek bu durum aşağıdaki tabloda veya bağlacı ile ifade edilmiştir: üöo day VEYA (Or) 0 0 0 0 […]