Yazan : Şadi Evren ŞEKER Çok kullanılan ispat yöntemlerinden birisidir. Buna göre ispatlanmak istenen kaziyenin (önermenin) tersinin yanlışlığı ispat edilirse sonuca ulaşılmış ve bir nazariye (teorem) elde edilmiş demektir. Basit bir günlük örnek şu şekilde verilebilir. Örneğin Ali, Ahmetin kapıdan girdiğini gördü ve Ahmet’in elbiselerinin kuru olduğunu gördü. Ali yağmur yağmadığını ispatlamak için yağmurun yağdığını […]
Category: yapay zeka (artificial intelligence)
TimeML
Yazan : Şadi Evren ŞEKER TimeML, olaylara bağlı zaman kavramlarını ve bu zamanlar ve olaylar arasındaki ilişkileri tutmak için ağırlıklı olarak James Pustejovsky tarafından 2003 yılından beri geliştirilen XML tabanlı bir işaretleme dilidir. Dilin web üzerindeki sayfasına http://www.timeml.org adresinden erişilebilir. Dilde temel olarak 3 seviye öğe bulunmaktadır bunlar: Zaman içerikli olayların saklandığı ve ağacın yapraklarını […]
Özetleme Fonksiyonları (Hash Function)
Özetleme Fonksiyonları (Hash Function) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Özetleme fonksiyonlarının çalışma şekli, uzun bir girdiyi alarak daha kısa bir alanda göstermektir. Amaç girende bir değişiklik olduğunda bunun çıkışa da yansımasıdır. Buna göre özetleme fonksiyonları ya veri güvenliğinde, verinin farklı olup olmadığını kontrol etmeye yarar ya da verileri sınıflandırmak için kullanılır. Anlaşılması en basit özetleme […]
Ağaçlar (tree)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir graf şayet bağlı grafsa ve hiç döngü içermiyorsa bu grafa ağaç adı verilir. Bilgisayar bilimlerinin önemli veri tutma yöntemlerinden birisi de ağaçlardır. Buna göre veriler bir ağaç yapısına benzer şekilde (kök gövde yapraklar) tutulur. Örneğin yukarıdaki ağaç tasvirinde 7 düğümden (node) oluşan ve yapraklarında (leaf) 4 düğüm bulunan bir […]
STTL (A standard timetabling language (standart bir zaman çizelgeleme dili))
Yazan : Şadi Evren ŞEKER STTL -> A standard timetabling language (standart bir zaman çizelgeleme dili) Bu dil ilk olarak Jeff Kingston tarafından zaman çizelgeleme problemlerine bir girdi standardı elde etmek için önerilmiştir. Dilin çıkışında kullanılan problem bir lisede haftalık ders programlarının düzgün yerleştirilmesini hedefliyordu. Nesne yönelimli (Object oriented) bir dil olarak önerilen STTL dilinde […]
OWL Time (OWL Zaman, Web Varlıkbilim Dili Zaman)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Gelişen zamanlama ihtiyaçları ile birlikte zamanın gösterimi ve formüllenmesi de bir ihtiyaç haline gelmiştir. Örneğin yapılan her siparişte, siparişin zamanının tutulması, basir bir kiralama işleminde veya bilet satış işleminde yapılan işlemin hangi tarih ve saatler için yapıldığının tutulması artık sıradan birer gereksinim haline gelmiştir. Bu amaçla doğmuş olan OWL Time […]
TTML (Time Tabling Markup Language, Zaman Çizelgeleme İşaretleme Dili)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Zaman çizelge işareteleme dili (Timetabling Markup Language (TTML)), XML üzerine kurulmuştur. MathML üzerine kurulu zaman çizelgeleme problemlerinin çözümünde kullanılmaktadır. TTML üzerinde kullanılan formülleme dili küme teorisine dayandırılabilir. Örneğin MathML üzerinde kullanıcılara tamamen yeni semboller ile bu sembollerin ifade ettiği yeni fonksiyon ve formülleri tanımlama imkanı sağlanır. Bu durum MathML kullanan […]
Arc Constraint (Kiriş Şartı)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER AC3 algoritması olarak bilinen ve kiriş tutarlılıklarını (arc consistency) işlemek için kullanılan algoritma anlatılacaktır. Şart işleme (Constraint Processing) konusunda kullanılan önemli yöntemlerden birisidir. Bu algoritmanın AC1 ve AC2 diye adlandırılan daha eski ancak performans olarak daha kötü çözümleri bulunduğu gibi AC4, AC5 gibi daha başarılı ancak uygulaması daha zor ve […]