Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Bilgisayar bilimlerinin farklı alanlarında kullanılmasına karşılık, çekirdek kavramı genelde birşeyin merkezi veya kalbi şeklinde tabir edilebilecek anlamlara gelmektedir.
İşletim sistemlerinde çekirdek:
İşletim sisteminin temel fonksiyonlarının icra edildiği kısmıdır. Kullanıcılar ile iletişim kuran kabuk (shell) sadece dış işleri yapmaktan sorumlu olup, işletim sisteminin bütün temel fonksiyonları çekirden üzerinde çözülür.
Bir çekirdeğin temel görevleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir
- Giriş çıkış işlemlerinin yönetilmesi (I/O management): Örneğin klavye, fare veya ekran gibi dış donanımların yönetilmesi bu donanımların hafıza ve işlem ihtiyaçlarının sistem kaynakları içerisinden çözülerek tasarlanan zaman ve tasarlanan başrıyla çalışmalarını sağlamaktır.
- İşlem yönetimi (process management): Bir işletim sisteminde çalışan programların ve programların ürettiği işlemlerin (process) yönetilmesi işidir. Bilindiği üzere her işlemin sistemden sürekli olarak talepleri olmaktadır. Bu taleplerin karşılanması ve işlemlerin belirli bir ahenk ve adil bir sıra ile çalışmasını sağlamak gibi görevler işletim sisteminin çekirdeği tarafından yürütülür.
- Hafıza yönetimi (memory management): İşletim sisteminin çekirdeği, kendisi de dahil olmak üzere, o anda çalışan bütün işlemlerin hafıza gereksinimini, en verimli şekilde karşılamak zorundadır. Bunun için sayfalama (paging) ve kıtalama (Segmentation) işlemlerinin yapılması.
- Aygıt yönetimi: Sisteme bağlı çalışan aygıtların kontrolü, bu aygıtların işlemci ve hafıza ihtiyaçlarının karşılanması ve işletim sisteminin diğer parçalarının bu aygıtlara erişimi.
- Dosya yönetimi: Disk üzerinde tutulan dosyaların takibi, bu dosyaların disk üzerinde verimli bir şekilde tutulması, hızlı erişilmesi, güvenliğinin sağlanması ve dosyalama ile ilgili kopyalama, taşıma, okuma, yazma gibi işlemlerin icrası.
Yukarıdaki temel işlemler bir işletim sisteminin çekirdeğini oluşturuken her zaman bulunması gereken durumlar değildir. Örneğin bazı işletim sistemleri disk bile olmayan ortamda çalışmaktadır (günümüzdeki cep telefonu ve kişisel asistanlar (PDA, personal digital assistant) bunlara birer örnek olabilir) bu durumda doğal olarak bir disk kontrolünden bahsetmek mümkün değildir.