Yazan :Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, istatistik ve veri madenciliği gibi konularda sıkça geçen ihtimaliyet (likelihood) kavramını açıklamaktır. Bu kavram basitçe, belirli bir zamana kadar yapılan gözlemlerin kullanılması ile, bu zamandan sonraki durumun tahmin edilmesi anlamındadır. Genellikle, geçmiş ve…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, markof zinciri (markov chain) konusunu açıklamaktır. Tanımı itibriyle bir markof modeli (markov model) olan markof zincirleri aslında yönlü ve ağırlıklı birer şekil (weighted directed graph) olarak düşünülebilir. Zincirlerin en belirgin özelliği, şekilde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, literatürde Van Der Corput dizilimi olarak geçen dizilimi açıklamaktır. Van der Corput dizilimi, aslında onluk tabandaki aşağıdai sayıların farklı tabanlara çevrilmesi ile elde edilen dizilimdir: 0.1, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5, 0.6, 0.7,…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı bora sıralamasını (şimşek sıralaması, flash sort) açıklamaktır. Bu sıralama algoritması yapısal olarak aslında araya ekleme sıralamasının (insertion sort) özel bir hali olarak kabul edilebilir. Sıralama algoritmaları arasında parçalı sıralama özelliği olan diğer…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, hesaplama algoritmaları ve istatistiksel çalışmalara temel teşkil eden çarpan şekillerini (factor graph) açıklamaktır. Çarpan şekilleri, özel bir şekil (graph) tipidir ve özellikle toplam çarpım algoritmalarının (sum-product algorithms) temelini oluşturur. Ayrıca hata düzeltme…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, fizik ve istatistik konularında sıkça geçen ve çoğu bilgisayar bilimleri konusuna temel teşkil eden Markof Rastgele Alanlarını (Markov Random Field) anlatmaktır. Esas itibariyle markof rastgele alanları, markof ağının (markov network), bir yönsüz…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, matrislerin determinantını (masfuf muheddedad, matrix determinant) nasıl hesaplandığını anlatmaktır. Konuya basit matrisler ile başlayalım. Örneğin 2×2 boyutundaki bir matris için: basitçe det(A) = ad – bc şeklinde hesaplanabilir buradaki hesap aşağıda gösterilen…

HyperGraph (HiperGraf, İleri Şekil) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, hipergraf (ileri şekil, hypergraph) konusunu anlatmaktır. Matematiksel bir terim olan hipergraf kavramı, bilgisayar bilimlerinin çeşitli alanlarında kullanılmaktadır. Tanım itibariyle bir kenarın (edge) çok sayıdaki düğüme (node) bağlanabildiği özel…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Vurma zamanı (hitting time) kavramı, rastsal süreçlerin (stochastic processes, stokastik olaylar), verilen bir alt küme ile birleştiği zamanı işaret eder. Örneğin yazı tura oynayan bir tarafın, ilk yazı gelmesi haline bir vurma zamanı, yani gelebilecek…

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, istatistikte geçen ve bilgisayar bilimlerinin çeşitli konularının anlaşılması için gereken koşullu olasılık dağılımını (conditional probability distribution) açıklamaktır. Koşullu olasılık dağılımı iki rast gele değişken (random variable) üzerinde tanımlıdır. Tek cümle ile tanımlanacak olursa,…