Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri modellemede kullanılan bir ağ şeklidir. Esas itibariyle içerikten bağımsız dillerin (context free grammers) görsel gösterimi için kullanılabilirler. Ağların yapısı uzatılmış geçiş ağlarına (augmented transition network) benzemekle birlikte en büyük farkı ve isminin özyineli olmasının…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Gellish dileri sınırları ve kuralları insanlar tarafından belirlenen ve istisanası bulunmayan dillerdir. Bu anlamda programlama dilleri de dahil olmak üzere çeşitli kullanım alanları vardır. Etimolojik olarak Genel Mühendislik Dili (Generic Engineering Language) kelimelerinin baş harflerinden…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Muntazam dillerden (formal languages) birisi olan ve bu özelliği ile Mantık, Matematik ve Bilgisayar bilimlerinin çalışma alanına giren bir dil çeşididir. Sınıflandırma olarak Chomsky Hiyerarşisinde (Chomsky Hierarchy) 0. seviye olan (Type 0) bu dile uygun…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle dil alanında yapılan çalışmalarında muntazam dilleri (formal languages) tasnif etmek için kullanılan bir yapıdır. Literatürde Chomsky–Schützenberger hiyerarşisi olarak da geçmektedir. Bilindiği üzere ( muntazam diller (formal langauges) veya CFG yazısından da okunabileceği…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER İnternetin (world wide web) bir alt uzayı olarak düşünülebilecek anlambilimsel ağlar, internet üzerinde bulunan ve doğal dilde yapılan yayınlara bir alternatiftir. Anlambilimsel ağlar, bir bilgi kaynağının makinelere (bilgisayarlar) tarafından işlenebilecek ve bu işleme sonucunda anlamı…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kısaca istisnası olmayan dillere muntazam dil diyebiliriz. Muntazam diller bilgisayar bilimlerinde, mantıkta ve dilbilim (linguistic) çalışmalarında kullanılan bir dil ailesidir. Dilde bulunan bütün öğeler ve dilin ulaşabileceği sınırlar belirli kurallar dahilinde tanımlanabiliyorsa bu dillere muntazam…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde yapay zeka konusunda özellikle de doğal dil işleme ile ilgili yapılan çalışmaların önemli bir kısmını anlambilim (sematic) kaplar. Kısaca bir metin veya ortamdan elde edilen bilginin anlamını çıkarmak ve bu anlamı kullanışlı hale…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Temel olarak bir dilde (language) tanımlı olan öğelerin (kelime, işlem, sembol yada değerlerin) anlamlı bir dizilim oluşturmasıyla ilgilenen bilimdir. Örnekler Örneğin Türkçe için aşağıdaki cümle anlamlı bir cümledir: “Ali okula geldi” yukarıdaki cümlede herhangi bir…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Doğal dil işleme çalışmaları sırasında bir metinden (derlem (corpus) , paragraf , cümle veya kelimeden) çıkarılan anlamın bilgisayar tarafından bir şekilde modellenmesi gerekmektedir. Bu modelleme sırasında kullanılan gösterim çeşitlerine anlambilimsel tertip ismi verilir. Anlambilimsel dilbilgisi…