Yazan : Şadi Evren ŞEKER Özyineli diller matematik, mantık veya bilgisayar bilimlerinde geçen muntazam dillerden (formal language) birisidir. Genellikle kararverilebilir yani Turing makinesi (Turing machine) tarafından işlenebilir diller olarak kabul edilirler. Özyineli diller Chomsky hiyerarşisinde yer almamaktadır. Bir özyineli dili…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri modellemede kullanılan bir ağ şeklidir. Esas itibariyle içerikten bağımsız dillerin (context free grammers) görsel gösterimi için kullanılabilirler. Ağların yapısı uzatılmış geçiş ağlarına (augmented transition network) benzemekle birlikte en büyük farkı ve isminin özyineli olmasının…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Eski dilde saf tutmak anlamındaki saf kelimesinden türemiş  olan ve saf saf dizilmiş anlamına gelen masfuf. İngilizceden matris (matrix) olarak da Türkçeye sonradan girmiş ve masfuf kelimesi unutulmuştur. Basitçe 2 boyutlu diziler olarak düşünülebilir. Yani…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Muntazam dillerden (formal languages) birisi olan ve bu özelliği ile Mantık, Matematik ve Bilgisayar bilimlerinin çalışma alanına giren bir dil çeşididir. Sınıflandırma olarak Chomsky Hiyerarşisinde (Chomsky Hierarchy) 0. seviye olan (Type 0) bu dile uygun…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle dil alanında yapılan çalışmalarında muntazam dilleri (formal languages) tasnif etmek için kullanılan bir yapıdır. Literatürde Chomsky–Schützenberger hiyerarşisi olarak da geçmektedir. Bilindiği üzere ( muntazam diller (formal langauges) veya CFG yazısından da okunabileceği…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kısaca istisnası olmayan dillere muntazam dil diyebiliriz. Muntazam diller bilgisayar bilimlerinde, mantıkta ve dilbilim (linguistic) çalışmalarında kullanılan bir dil ailesidir. Dilde bulunan bütün öğeler ve dilin ulaşabileceği sınırlar belirli kurallar dahilinde tanımlanabiliyorsa bu dillere muntazam…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle otomatlar (automata) ve dil tasarımında (compiler design) oldukça sık kullanılan konulardan birisi de içerikten bağımsız dilbilgisidir. (Context Free Grammer) İçerikten bağımsız dil (Context Free Language) konusunda yapılan çalışamlar gelişen ihtiyaçlar ilave bazı…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Temel olarak bir dilde (language) tanımlı olan öğelerin (kelime, işlem, sembol yada değerlerin) anlamlı bir dizilim oluşturmasıyla ilgilenen bilimdir. Örnekler Örneğin Türkçe için aşağıdaki cümle anlamlı bir cümledir: “Ali okula geldi” yukarıdaki cümlede herhangi bir…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Doğal dil işleme çalışmaları sırasında bir metinden (derlem (corpus) , paragraf , cümle veya kelimeden) çıkarılan anlamın bilgisayar tarafından bir şekilde modellenmesi gerekmektedir. Bu modelleme sırasında kullanılan gösterim çeşitlerine anlambilimsel tertip ismi verilir. Anlambilimsel dilbilgisi…