yazan: Şadi Evren ŞEKER

mantıksal devre tasrımının önemli parçalarından birisi olan kod çözücülerin çalışma mantığı giriş bitlerinin farklı bacaklara dağılmasıdır. Yani örneğin 2 girişli bir kod çözücünün 4 farklı çıkışı olur (2 üzeri 2) ve her çıkış sadece bir giriş ihtimali için çalışır. Daha basit anlatmak gerekirse aşağıdaki doğruluk çizelgesini inceleyelim:

A B a b c d
- - - - - -
0 0 1 0 0 0
0 1 0 1 0 0
1 0 0 0 1 0
1 1 0 0 0 1

yukarıdaki doğruluk çizelgesinde A ve B girişleri için 4 farklı çıkış değeri (a b c ve d) verilmiştir. Dikkat edilirse giriş değerlerinin alabileceği her ihtimal için farklı bir çıkış değeri 1 olmuş geri kalanlar 0 olmuştur.
Bu durumda kod çözücülerin ana amacı farklı girişlerin mantıksal “ve” işlemini almaktır. Yani yukarıdaki çizelgede her satırda farklı bir ihtimalin “ve” sonucu görülmektedir. Bu durum aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

A B a b c d
- - - - - -
0 0 A'B' -> a
0 1 A'B -> b
1 0 AB' -> c
1 1 AB -> d

yukarıdaki tabloda her satırda mantıksal olarak farklı bir ihtimal gösterilmiş ve sonucun hangi çıkış bacağında görüldüğü verilmiştir. Buna göre 2x4lük bir kod çözücünün a bacağı her zaman A’B’ önermesini verir. Bir kod çözücünün kapılar ile tasarımı aşağıdaki şekildedir.

kod çözücü decoder
Bu özellik kullanılarak devre tasarımında kısaltmaya gidilebilir. Çünkü klasik yaklaşımda karnaugh haritası ile çizilen devrelerde bir “ve” kapısı grubu bir de “veya” kapısı grubu bulunmaktadır (önce ve kapısında eşleşen girişler daha sonra veya kapısı ile toplanmaktadır bkz. tam toplaycı veya yarı toplayıcı) Bu yaklaşımındaki “ve” kapı grubunu kod çözücü ile kaldırarak sadece “veya” kapı grupları ile kod çözücünün çıkış bacaklarını birbirine bağlamak mümkündür. Çünkü yukraıdaki örnekte de görüleceği üzere girişlerin tamamının bütün muhtemel “ve” kapısı sonuçları kod çözücü ile bulunabilmektedir.

Örnek olarak bir tam toplayıcı devrenin kod çözücü ile tasarımı aşağıda verilmiştir:

tam toplayıcı devrenin doğruluk çizelgesini hatırlayalım (3 bitlik giriş için 2 bit çıkışı olan ve girişlerin sayısal değerlerinin toplandığı devre idi):

A B C E T
- - - - -
0 0 0 0 0
0 0 1 0 1
0 1 0 0 1
0 1 1 1 0
1 0 0 0 1
1 0 1 1 0
1 1 0 1 0
1 1 1 1 1

dolayısıyla yukarıda A B ve C girişlerinin toplam değerleri T ve E bitlerinde verilmiştir.
bu doğruluk çizelgesinin karnaugh haritası aşağıda verilmiştir:
tam toplayıcı devrenin özel veya xor ile tasarımı
şimdi yukarıdaki haritaya ve doğruluk çizelgesine bakıldığında görülür ki aslında doğruluk çizelgesinin her satırı kod çözücünün farklı bir bacağıdır. Bu durumda tam toplayıcı devre aşağıdaki şekilde de tasarlanabilir:

kod çözücü decoder ile tam toplayıcı
Yukarıdaki devrede S, T bitine ve C ise E bitine karşılık gelmektedir. {bu devreyi çizip orjinal resim konulacak}

Yorumlar

  1. malik

    S.A. Hocam . Sizin bu söyledikleinizi C ve C++ta yapmamız isteniyor.
    BAğlı liste ve dinamik bellek kullanılacaktır..
    Araştırıyorum ama bizden istenilen şeyler ile bulduğum örnekler biraz farklı
    bu konuda biraz yardımcı oolabilir misiniz acaba
    (Açık olmadıysa daha açık yazabilirim istenenleri)

  2. Fatih

    Hocam yazdiginiz bilgiler sayesinde bu konuda zorlanmama rağmen anladım. Acaba decoderda karnaugh mapden devreyi cikarmayi da gösterebilir misiniz? Çok teşekkür ederim

  3. ceyhun

    F1(a,b,c,d)=m(1,3,5,6,9,11) and F2(a,b,c,d)=M(0,2,3,7,10,12) Çıkışı tümleyenlenmemiş decoder ve bazı uygun lojik kapılar kullanarak gerçekleştirin hocam bu soru tam olarak nasıl cözulebılır anlatırmısınız

Fatih için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir