Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Doğal dil işlemenin (natural language processing) en önemli parçası olan ve bir dildeki en küçük anlamlı birim olan İngilizcedeki “Lexeme” kelimesi, genelde “kelime” kelimesine karşılık olarak kullanılmaktadır. Bu tam olarak yanlış olmasa da yanlış anlaşılmaya açıktır.
Lexeme anlam olarak herhangi bir kelime değildir, daha çok kelimenin ifade ettiği anlamdır. Örneğin, “Gözlük” kelimesi ile “Gözlükler” aynı anlamdaki veya daha net bir ifadeyle aynı eşyayı ifade eden kelimelerdir. Buna karşılık “Gözlükçü” kelimesinin ifade ettiği varlık farklıdır. Dolayısıyla “Gözlük” veya “Gözlükler” veya “Göz protezi” gibi kelimeler aynı lexeme olarak kabul edilirken “Gözlükçü” farklı bir lexemedir.
Aynı anlamdaki bu kelimelerin tek bir kümede toplanması halinde bu kümeye hypernym ismi de verilir. Örneğin “Gözlük”, “Gözlükler”, “Göz protezi” kelimelerinin tamamını bir gözlük kümesinde toplarsak bu kümeye hypernym ismi verilebilir.