Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Yazılım mühendisliğinde kullanılan bir mimari yaklaşımdır. Basitçe yazılımın tasarımı ve geliştirilmesi aşamalarında etkili olan bir bakış açısını yansıtır.
Bu bakış açısına göre kullanıcı ara yüzü (user interface) ile iş mantığı (business logic) birbirinden ayrı olmalıdır. Yani kullanıcıların önündeki ekranların tasarlanması ve geliştirilmesi sırasında kullanıcı gözüyle analiz yapılmalı ve bu analize göre kullanıcıya en kullanışlı (user friendly) ekran tasarımı yapılarak geliştirilmelidir. Arka tarafta ise iş mantığı (business logic) gözetilmeli ve kullanıcı ara yüzlerinden bu mantığa bağlantı kurulmalıdır.
MVC yaklaşımı 3 parçadan oluşur bu parçalar isminde de geçen :
- Model (Model)
- View (Bakış)
- Conroller (Kontrolcü)
parçalarıdır.
Bu parçalardan model, bilgiyi (information) veya veriyi (data) göstermek için kullanılır. View (Bakış) ise kullanıcı ara yüzünü ve kullanıcının sistem ile olan iletişimini ele alır. Controller (Kontrolcü) ise sistemin veri akışını ve bu verinin model ile olan bağlantısını kontrol etmek amacıyla kullanılır.
Yukarıdaki şekilde bu parçalar arasındaki bağlantı görülmektedir. Model parçasında modellenen veriye view(Bakıştan) doğrudan erişim bulunurken kontrolcü parçası iki parçaya da erişerek kontrolü sağlamaktadır.
MVC yaklaşımını gerçek hayattan bir örnek ile anlatmak gerekirse. Örneğin bir web sayfasının geliştirilemsi sırasında Bakış katmanı genelde HTML dilinde üretilir. HTML dilindeki bu sayfaları üreten sunucu tarafında bir kodlama (örneğin PHP, JSP veya ASP gibi) bir katman bulunur ki bu katmana kontrolcü (controller) ismi verilir. Son olarak verinin tutulduğu ve modellendiği bir katman da bulunur ki bu katmanada Model ismi verilir. Dolayısıyla MVC yaklaşımına göre bazı teknolojilerin katmanlandırılması aşağıdaki şekilde olabilir:
Yukarıdaki katmanlar birer örnek olarak düşünülüp farklı teknolojilerinde burada kullanılabileceği unutulmamalıdır.
Günümüzde .NET J2EE gibi ortamları MVC mimarisine uygun geliştirme ortamları olarak görmek mümkündür. Ayrıca bu ortamlarda birden fazla MVC alternatifi çerçeve (Framework) de bulunmaktadır. Örneğin J2EE ortamı için JSF (Java Server Faces) , Structs, JSP gibi alternatifler sayılabilir.