Yazan : Şadi Evren ŞEKER
İstatistik alanında kullanılan bir terimdir. Genelde bilgisayar bilimlerinde veri işleme ve şifreleme gibi konularda ölçüm yapmak amacı ile kullanılır.
Sistem basitçe bir ortamda bulunan verilerin ortalamasını alır ve bu verilerden kaçının, ortalamanın üstünde veya altında olduğuna bakarak bir değerlendirme yapar.
Standart skora, literatürde ayrıca z-değeri (z-value) z-skoru, normal skor, standartlaştırılmış değişkenler (standardized variables) isimleri de verilmektedir. Buradaki Z harfinin kullanılma sebebi, normal dağılımın (normal distribution) Z dağılımı olarak geçmesidir.
Standart skor, yukarıdaki tanım ışığında, aşağıdaki şekilde formüle edilebilir:
Bu denklemde bulunan x, anlık olarak alınan verinin değeridir.
μ,üzerinde işlem yapılan verilerin ortalama değeridir (mean)
σ, üzerinde işlem yapılan verilerin standart sapmasıdır (standard deviation)
Standart skor, bir veri kümesi üzerinde, herhangi bir verinin ne kadar etkisi olduğunu anlamak için kullanılabilir. Örneğin kanserli bir hücrenin, hangi kanser grubundan olduğu hakkında fikir edinmek için, bu tip bir skorlama yapılması halinde, tam olarak grup bulunamasa bile, grubun tahmini için farklı davranan bir grup yapısı elde edilebilir.