Yazan : Şadi Evren ŞEKER İstatistik alanında kullanılan bir terimdir. Genelde bilgisayar bilimlerinde veri işleme ve şifreleme gibi konularda ölçüm yapmak amacı ile kullanılır. Sistem basitçe bir ortamda bulunan verilerin ortalamasını alır ve bu verilerden kaçının, ortalamanın üstünde veya altında…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle özdevinirliler kuramında (automata theory) geçen bir makine modelidir. Yapı olarak Turing makinesine (Turing machine) çok benzer hatta ufak farklılıklar dışında neredeyse aynı olduğu söylenebilir. Turing makinesini geliştiren Alan Turing ile bağımsız olarak…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Emil Post tarafından 1946 yılında ortaya atılan ve belirsiz karar problemi olarak sınıflandırılabilecek olan (undecidable decision problem) problemin ismidir. Literatürde kısaca PCP olarak da geçmektedir. Bu problem, yine Emil Post tarafından geliştirilen, Post Makinesi (post…

Yazan :Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimleri de dahil olmak üzere pek çok istatistiksel hesabın gerektiği alanda kullanılan bir yaklaşımın ismidir. İsmi bir kumarhane olan monte carlo’dan gelmektedir ve kumarhanede oynanan oyunlardan çıkmış bir yöntemdir. Yöntemin genel yapısı aşağıdaki şekilde özetlenebilir:…

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Verilen bir dizilimdeki (sequence) tekrar oranını bulmaya yarayan yöntemdir. İsmi n ve gram kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Buradaki n, tekrarın kontrol edildiği değerdir. Gram ise bu tekrarın dizilim içerisindeki ağrılığını ifade etmek için kullanılmıştır. Örneğin bir dizgi…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER McEliece şifrelemesi (McEliece cryptosystem), veri güvenliğinde kullanılan asimetrik şifreleme (asymmetric encryption) yöntemlerinden birisidir. Algoritma, veri güvenliği açısından çok kullanışlı olmasa da gelişmekte olan kuvantum hesaplama (quantum computing) çalışmaları ile birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Bilindiği üzere…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Özellikle veri güvenliği ve şifreleme algoritmaları tarafından kullanılan permutasyon matrisi tanım olarak, her satır ve sütununda sadece bir tane 1 değeri olan ve diğer değerlerinin 0 olduğu matristir (masfuf). Örneğin aşağıdaki matris bir permutasyon matrisidir:…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Hata kontrolü için kullanılan yöntemlerden birisidir. Veri güvenliği, veri iletimi veya veri sıkıştırma gibi alanlarda kullanılır. Genelde H sembolü ile gösterilir. Basitçe sistemde kullanılan üreteç matristen (generating matrix) çıkarılabilir. Bir eşlik kontrol matrisinin yapısı aşağıda…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kodlama kuramında (coding theory) geçen bir kavramdır. Elimizde bir matris olduğunu ve bu matristen, veri sıkıştırma (compression), veri güvenliği (cryptography) veya ver iletişimi (data communication) gibi çeşitli amaçlar için kod kelimeleri (code words) üreteceğimizi düşünelim….

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Haberleşmede kullanılan bir terimdir. Bir kod kelimesi (code word), belirli bir teşrifatın (protocol, protokol) anlamlı en küçük parçasıdır. Her kod kendi başına tek bir anlam ifade eder ve bu anlam yeganedir (unique). Aynı yaklaşım programlama…