Yazan : Şadi Evren ŞEKER (mesaj) 04:14, 9 Mayıs 2013 (EEST)
BOM kelimesi, İngilizce “Bill of Material” kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır ve ürün reçetesi anlamındadır. Basitçe üretim yönetimi sırasında, bir ürünün meydana gelebilmesi için gereken hammadde, yarı mamül veya kısaca tedarik edilmesi gereken ürünleri belirtir. Örneğin bir ayakkabı üretimi sırasında, bir çift ayakkabı için, ayakkabının tabanı, kullanılacak olan deri, bağcığı için gereken ip, ayakkabının dikişleri için gereken ip ve ayakkabının boyası gibi harcamaların listesine ürün reçetesi (BOM) ismi verilir[1] [2]
Bir ürün reçetesinde (BOM) aşağıdaki başlıkların bulunması beklenir:[3]
- Reçete seviyesi (BOM Level) : Ürünün ne kadar alt ürünlerine inileceğini belirtir. Reçetenin en üst seviyesinde bitmiş mamül bulunurken, bu bitmiş mamülü oluşturmak için gereken malzemeler/alt mamüller gösterilir. Bir seviye daha derine inilirse bu alt mamüllerinde gerektirdiği malzemeler gösterilir ve böylece istenildiği kadar seviye inilebilir.
- [Parça Numarası (Part Number)] : Akıllı veya Akıllı olmayan şeklinde parça numaraları verilir. Parça numarasına bakarak ürün hakkında bilgi alınabiliniyorsa buna akıllı parça no (intelligent part no) denilir. Şayet rastgele verilen ve herhangi bir bilgi taşımayan numaralar varsa bunlara da akıllı olmayan parça numarası (non-intelligent part number) ismi verilir.
- Parça İsmi (Part Name) : Parçaların tespitini kolaylaştırmak için her bir parçaya verilen isimdir.
- Aşama (Phase) : Üretim sürecindeki parçaların hangi aşamada olduğunu gösterir. Örneğin üretim bandındaki parçalar için “Üretimde” veya üretime henüz girmemiş ürünler için “Üretimi Beklemede” veya [Kalite Kontrol|kalite kontrole] gitmiş ürünler için “kalite kontrolde” gibi isimler verilebilir.
- Açıklama (Description) : Özel bir parça arandığında bulunmasını kolaylaştırmak veya herhangi bir parçayı diğerlerinden ayırt etmek için ilave bilgilerin girildiği alandır.
- Miktar (Quantity) : Malzeme kaynak planlamasını veya üretim planlamasını kolaylaştırmak gibi amaçlarla bir döngüde kullanılacak olan ürün veya alt ürünlerin miktarını belirtir.
- Ölçü Birimi (Unit of Measure) : Parça için kullanılan ölçü birimini belirtir. Örneğin kilogram, gram, metre, metretül gibi ölçü birimleri yazılabilir.
- Satın Alma Tipi (Procurement Type) : Bazı ürünlerin özel satın alma siparişleri bulunur, özel üretim veya değişiklikler gerektirebilir. Örneğin araba üretimi sırasında, araçların tekerleklerinin farklı bir firmadan sipariş edildiğini ve üretimimiz için özel bir lastik deseni istediğimizi düşünelim. Bu durumda ürün reçetesinde bu özel sipariş detayının belirtilmesi, satın alma aşamasında önemli olacaktır.
- Referans Tasarım (Reference Designators) : Örneğin ürünümüzde kullanılan özel bir devre tasarımı olduğunu düşünelim. Parçadaki siparişi veya üretime dahil olan parçadaki bu özel devre tasarımının ayırt edilmesi için ilave bir bilginin tutulmasını sağlar. Mesela oyuncak imalatı sırasında bütün oyuncağın aynı ancak çaldığı müziğin farklı olduğu iki ürünümüz olsun. Bu iki oyuncağı ayıran içlerine entegre edilen devredir ve ayırım ancak buradaki bilgi ile yapılabilir.
Bunlara da Bakın
Kaynakça
- ↑ Reid, R. Dan; Sanders, Nada R. (2002). Operations Management. John Wiley & Sons. pp. 457–458. ISBN 0-471-32011-0.
- ↑ Monk, Ellen; Wagner, Bret (2007). Concepts in Enterprise Resource Planning. Course Technology Cengage Learning. pp. 97–98. ISBN 1-4239-0179-7.
- ↑ [| “Creating a Bill of Materials”]. Arena Solutions. Tarama 08 Mayıs 2013.