Veri Tabanı Yönetim Sistemleri (Database Management Systems, DBMS)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Veri tabanı yönetim sistemi terimi tam olarak bir veri tabanını ve bu veri tabanı üzerindeki yönetim ile ilgili bütün yazılımları kapsamaktadır.
Veri tabanlarını iki seviyeye ayırmak mümkündür:
- Mantıksal Katman (Logical Layer)
- Fiziksel Katman (Physical Layer)
Buna göre mantıksal katman olan ve izafi olarak üstte ifade edilen katman insan düşüncesine daha yakın ve düşünmesi ve kullanması biz insanlar için daha rahat olan katmandır. Fiziksel katman ile ifade edilen katman ise bilgisayarın verileri nasıl tuttuğu gibi daha somut şeylerle ilgilenirken insanın günlük düşüncesinden biraz daha uzak bilgisayarlar tarafından daha kolay anlaşılabilir bir yapıya sahiptir. Örneğin dosya yönetimi (file organisation) konusunda yapılan çalışmalar bu gruba girmektedir.
Daha net bir anlatımla elimizde saklanması istenen bir veri vardır. Bu veriyi mantıksal katmanda tablolara kolonlara bölerken, fiziksel katmanda disk üzerindeki bloklardan segmentlerden bahsediyoruz demektir.
İşte veritabanı yönetim sistemi ile kastedilen sistem bu iki katmanı çekirdek olarak içermelidir. Veri tabanı yönetim sistemleri bunun üzerinde kullanıcı yönetimi, sistem yedekleme ve geri yükleme, performans görüntüleme ve iyileştirme, veri tabanını dağıtık çalıştırma gibi pekçok ilave yazılımı barındıran sistemlerdir.
Kısaca sağladıkları faydaları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Veri Bağımsızlığı (Program ve verinin ayrılması, Data Independence)
- Verimli veri erişilebilirliği (Verinin en hızlı erişilebilir şekilde saklanması, Efficient Data Access)
- Veri bütünlüğü (Pekçok parçadan oluşan verinin tek elden yönetilerek silme ve güncellemelerin takibinin mümkün olması, Data Integrity)
- Veri Güvenliği (Verinin şifrelenebilmesi ve kullanıcı bazında kontrol edilebilmesi, Security)
- Veri Yönetimi (Data Administration)
- Eşzamanlı Erişim ( Aynı anda veriye pekçok farklı program ile erişebilme imkanı , Concurrent Access)
- Sistem kurtarması (Sistemdeki yedekleme ve kurtarma özellikleri, crash recovery)
- Daha hızlı program geliştirme imkanı (Reduced application development time)
Ve yukarıdaki bu özelliklerin dışında pekçok faydaları sağlamaktadır.