Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kullanılan bir programlama dili tipidir. Bu dilde herhangi bir değişkene yalnızca bir kere atama yapılabilir. Literatürde sasl (single assignment language, tek atamalı diller) olarak geçen dil bu tipe bir örnektir. Ayrıca C dilinden esinlenerek hazırlanmış ve C yazım kuralları ile uyumlu sacl (single assignment C language) dili de […]
Category: Derleyiciler
Emirli Programlama (Imperative Programming)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, programlama dillerini sınıflandırmak ve bir programlama dilinin özelliklerini belirtmek için kullanılan bir terimdir. Genellikle literatürde prosedürel programlama (procedural programming) olarak da geçmektedir. Emirli programlama ile kastedilen, bir programlama dilindeki komutların satır satır emirlerden oluşmasıdır. Örneğin bir robota komut verecek olsaydık: Kolu 10 derece sağa döndür 2 metre yürü […]
Hoare Mantığı ( Hoare Logic )
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, program doğrulama ( program corectness) için kullanılan mantığın ismidir. Basitçe bir dizi matematik kuralları ile bir programı modellemeye ve programın doğruluğunu ispatlamaya (veya yanlışlığını göstermeye) yarayan mantıktır. Bu mantığın bilgisayar dünyasında bir dil olarak modellenmesi sonucunda yine bir muntazamn dil (formal language) ortaya çıkar. Yani aslında bir programın […]
Program doğruluğu ( Program correctness)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde bir programın istenen özellikleri yerine getirip getirememesine verilen isimdir. Buna göre şayet bir program, beklenen özellikleri tam ve eksiksiz yerine getiriyor, istenmeyen sonuçlar ortaya çıkmıyor ve program başladıktan sonra her durumda başarılı bir şekilde bitiyorsa bu programa tam doğru ( total correctness) ismi verilir. Durma probeleminden (halting problem) […]
Özyineli Geçiş Ağları (Reursive Transition Networks)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri modellemede kullanılan bir ağ şeklidir. Esas itibariyle içerikten bağımsız dillerin (context free grammers) görsel gösterimi için kullanılabilirler. Ağların yapısı uzatılmış geçiş ağlarına (augmented transition network) benzemekle birlikte en büyük farkı ve isminin özyineli olmasının da sebebi ağın kendini tekrarlama özelliğidir. Daha basitçe bir içerikten bağımsız dil (CFG) S devamlısı […]
Turing Makinesi (Turing Machine)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde önemli rol oynar. Turing Makinesinin Tanımı Basitçe bir kafadan (head) ve bir de teyp bandından […]
Özyineli Sayılabilir Diller (Recursively Enumerable Languages)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Muntazam dillerden (formal languages) birisi olan ve bu özelliği ile Mantık, Matematik ve Bilgisayar bilimlerinin çalışma alanına giren bir dil çeşididir. Sınıflandırma olarak Chomsky Hiyerarşisinde (Chomsky Hierarchy) 0. seviye olan (Type 0) bu dile uygun bütün diller birer düzenli ifade (regular expression) ile gösterilebilir. Muntazam dil (formal language) olması dolayısıyla […]
Chomsky Hiyerarşisi ( Chomsky Hierarchy )
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle dil alanında yapılan çalışmalarında muntazam dilleri (formal languages) tasnif etmek için kullanılan bir yapıdır. Literatürde Chomsky–Schützenberger hiyerarşisi olarak da geçmektedir. Bilindiği üzere ( muntazam diller (formal langauges) veya CFG yazısından da okunabileceği üzere) muntazam dillerin dört özelliği bulunur. Bunlar özellikle içerikten bağımsız dillerin (context free languages) da […]
Muntazam Diller (Formal Languages)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kısaca istisnası olmayan dillere muntazam dil diyebiliriz. Muntazam diller bilgisayar bilimlerinde, mantıkta ve dilbilim (linguistic) çalışmalarında kullanılan bir dil ailesidir. Dilde bulunan bütün öğeler ve dilin ulaşabileceği sınırlar belirli kurallar dahilinde tanımlanabiliyorsa bu dillere muntazam dil ismi verilir. Bu anlamda bilgisayar bilimlerinde bulunan bütün programlama dillerini bu ailede düşünmek mümkündür. […]
Değişken Tip Bağlama (Dynamic Type Binding, Müteharrik Şekil Bağı)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İçerik: Sabit tip bağlamaları (Static Type Binding) Hareketli Tip Bağlamaları (dynamic type binding) Tip çıkarımı (Type inference, Şekil istidlali) Programlama dillerinde bir değişkenin tipinin belirlenmesi iki türlü olabilir. Birinci tip tanımlamada değişkenin tipi sabit olarak atanır ve bir kere belirlendikten sonra değişmez (static binding). İkinci tip tanımlamada ise değişkenin tipi […]