Yazan : Şadi Evren ŞEKER Sözlük anlamı olarak giderme, kaldırma manalarına gelen bu kelime bir cümlede gerekli olan bütün bilgileri bulundurmayıp bir takım bilgileri önceki ve sonraki cümlelere atfederek kaldırmaya verilen isimdir. Bilgisayar bilimlerinde, doğal dil işleme sırasında yaşanan problemlerden…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER İlişkisel cebirde (relational algebra) kullanılan işlemlerden birisidir. Basitçe bir küme üzerinden herhangi bir kolonun seçilmesi işlemini gerçekleştirir. Sembolü “Π” işaretidir ve gösterilecek olan (project) kolon ismi indis olarak yazılır. Örneğin aşağıdaki tabloya T1 ismi verelim:…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Parçalam işlemi  (parsing) bilgisayar bilimlerinde çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Özellikle de dil ile ilgili işlemlerin hemen hepsinde ihtiyaç duyulan bir işlemdir. Örneğin bir programlama dilinde yazılan komutların algılanması için öncelikle kelimeleirn parçalanması (parse) gerekir. Benzer…

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Bu dökümanın amacı TimeML isimli zaman modelleme dilinin Türkçe için nasıl kullanılabileceğini göstermektir. TimeML İngilizce esas alınarak geliştirilmiş bir dildir ve ne yazık ki TimeML tam bir makine dili değildir bu yüzden TimeML içerisinde bir takım…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir cümlenin geçtiği zamanı belirten yapıdır. Genellikle fiil cümlelerinde fiilin taşıdığı zaman yapısına göre belirlenir. Örneğin “Ali uyudu” cümlesindeki “uyudu” fiili olayın geçmiş zamanda olduğunu -du eki ile belirtmektedir. Cümle zamanlarının, bakışlardan (aspect) farkı ise,…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde verilmiş olan bir grup sayının küçükten büyüğe (veya tersi) sıralanması işlemini yapan algoritmalara verilen isimdir. Örneğin aşağıdaki düzensiz sayıları ele alalım: 5 9 2 3 7 11 -4 6 Bu sayıların sıralanmış hali…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER TimeML, olaylara bağlı zaman kavramlarını ve bu zamanlar ve olaylar arasındaki ilişkileri tutmak için ağırlıklı olarak James Pustejovsky tarafından 2003 yılından beri geliştirilen XML tabanlı bir işaretleme dilidir. Dilin web üzerindeki sayfasına http://www.timeml.org adresinden erişilebilir….

Yazan: Şadi Evren ŞEKER HTML -> Hyper Text Markup Language (Hiper metin işaretleme dili) TIME -> Timed Interactive Multimedia Extensions (Zaman etkileşimli çoklu ortam uzantıları) Microsoft, Compac/DEC ve Macromedia firmaları tarafından W3C’a gönderilen bir dil önerisidir. Dil, XML üzerine kurulu…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Gelişen zamanlama ihtiyaçları ile birlikte zamanın gösterimi ve formüllenmesi de bir ihtiyaç haline gelmiştir. Örneğin yapılan her siparişte, siparişin zamanının tutulması, basir bir kiralama işleminde veya bilet satış işleminde yapılan işlemin hangi tarih ve saatler…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Zaman çizelge işareteleme dili (Timetabling Markup Language (TTML)), XML üzerine kurulmuştur. MathML üzerine kurulu zaman çizelgeleme problemlerinin çözümünde kullanılmaktadır. TTML üzerinde kullanılan formülleme dili küme teorisine dayandırılabilir. Örneğin MathML üzerinde kullanıcılara tamamen yeni semboller ile…