Yazan : Şadi Evren ŞEKER Zeki vekiller (etmenler, ajanlar) kavram olarak, bilgisayar bilimlerine, felsefe, biyoloji ve ekonomi alanındaki çalışmalardan sonra girmiştir. Bu alanlardaki anlamı ve kullanımı, genellikle herhangi bir işin farklı bir vekil tarafından yürütülmesi olarak anlaşılabilir. Bilgisayar bilimlerin açısından…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, çeşitli veri yapılarının (data structures) üzerinde bir bilginin aranması sırasına kullanılan algoritmaların genel ismidir. Örneğin bir dosyada bir kelimenin aranması, bir ağaç yapısında (tree) bir düğümün (node) aranması veya bir dizi (array) üzerinde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, özellikle hesaplama alanında kullanılan algoritmalardan birisidir. İsmini demir tavlamak veya demiri ısıtmak anlamına gelen annealing (tavlama) kelimesinden almıştır. Algoritmanın amacı, herhangi bir problem için genel iyileştirme (global optimization) elde etmektir. Diğer bir deyişle,…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle yapay zeka ve karar mekanizmalarının uygulanmasında çok kullanılan bir ağaç dolaşma algoritmasıdır. İsmindeki budama da bu ağaç üzerindeki bazı dalları kesmesinden gelmektedir. Yazının konusu olan alfa beta budaması (alpha beta prunning) minimax…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde arama algoritmaları için kullanılan bir terimdir. Algoritma ağırlıklı graflar (weighted graphs) üzerinde çalışmaktadır. Ağaçlar da bir graf örneği olduğu için algoritmanın ağaçlar üzerinde çalışması da mümkündür. Algoritma basitçe aşağıdaki şekilde tanımlanabilir: Kök düğümden…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde bir değerin aranması veya bir hedefe ulaşmak için kullanılan algoritmanın ismidir. Burada bir amaç bulunmalı ve amaca ulaşan çeşitli yollar arasından bir doğru seçim aranıyor olmalıdır. Örneğin bulmacalarda sorulan klasik iki boyutlu labirentler…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Evrimsel diller temel olarak bir doğal dilin (natural language) geçirmiş olduğu evrimi ve bu evrimin dilde yaptığı değişiklikleri inceler. Evrimsel dil çalışmalarının bilgisayar bilimlerindeki yeri, dilbilim ve doğal dil işleme ile ilgilenen insanların dillerdeki bu…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle yapay zeka çalışmalarında bilgisayarların öğrenme sürecini belirlerken, bilgisayar taafından yapılan çıkarımların gösterilmesi ve ilişkilendirilmesi ciddi bir problemdir. Bir bilgisayar yazılımının içinde bulunduğu durum veya karşılaştığı vaka hakkında yaptığı çıkarımları göstermesine semantics (anlambilim)…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER İnternetin (world wide web) bir alt uzayı olarak düşünülebilecek anlambilimsel ağlar, internet üzerinde bulunan ve doğal dilde yapılan yayınlara bir alternatiftir. Anlambilimsel ağlar, bir bilgi kaynağının makinelere (bilgisayarlar) tarafından işlenebilecek ve bu işleme sonucunda anlamı…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde yapay zeka konusunda özellikle de doğal dil işleme ile ilgili yapılan çalışmaların önemli bir kısmını anlambilim (sematic) kaplar. Kısaca bir metin veya ortamdan elde edilen bilginin anlamını çıkarmak ve bu anlamı kullanışlı hale…