Yığın İş ( Batch Job, Batch Process )

Yazan : Şadi Evren ŞEKER

Bilgisayar bilimlerinde, belirli bir zamanda yapılması planlanan çoğunlukla kullanıcı etkileşimi gerektirmeyen işlerin biriktirilmesidir.

Örneğin sistemin yedeğinin alınması için 10 ayrı bilgisayara bağlanılarak her bilgisayardan dosyalar alınıp sunucuya kaydedilecek olsun. Bu işlemi şirketin kapalı olduğu gece 3.00’da yapmak isityoruz. Bunun için bir yığın iş (batch process) hazırlayarak sistemde saklanır. Beklenen zaman geldiğinde bu iş otomatik olarak çalışır ve sistemin yedeğini alır.

Çeşitli işletim sistemlerinde farklı kullanımları vardır.

Örneğin windows işletim sisteminde bulunan zamanlanmış görevler (scheduled tasks ) vasıtasıyla istenilen zamanda bir işin çalışması mümkündür. Daha eskiden DOS işletim sisteminde .bat uzantılı dosyalar da batch file (yığın dosya) olarak literatürde geçerler. Bu dosyalarda çalışacak olan komutlar arka arkaya sıralanmakta ve sırayla çalıştırılmaktaydı.

Bu dosyalardan en meşhuru da Autoexec.bat dosyasıdır. İşletim sisteminin özel dosyalarından olan bu dosya ilk açılışta okunan ve sistem açılınca yapılması istenen özel işlerin sıralandığı dosyaydı. Windows işletim sistemiyle birlikte başlangıç (startup) grubunda bulunan işler buna benzetilebilir.

Unix (veya linux) işletim sisteminde ise örneğin “at” komudu ile istenilen zamanda çalışmak üzere bir iş tanımlanabilir.

Örneğin “cp /etc/passwd /yedek/passwd” komutu etc altındaki passwd dosyasını /yedek dizinine kopyalar. Bu işlemi otomatik olarak saat 15’te çalıştırmak istersek

cp /etc/passwd /yedek/passwd | at 1500

veya benzer şekilde

at 1500

> cp /etc/passwd /yedek/passwd

>^D (burada çıkmak için shift+D tuşlarına basıyoruz)

şeklinde sisteme 15.00’da çalışacak otomatik bir iş tanımlamış oluruz.

Bir işin belirli periyotlarla sürekli tekrarlanması isteniyorsa cron ismi verilen daemon (sistem arkaplan işi) üzerinde tanımlama yapılabilmektedir.