Yazan:Şadi Evren ŞEKER Kuantum mekaniği üzerinde yapılan çalışmalar göstermiştir ki, dolanık kubitler (entangled qubits) birbiri ile özel bir bağa sahiptir ve bazı kurallara uyarlar. Buradaki bağlantıya çevirim ilişkisi (spin correlation) ismi de verilir. Basitçe iki kuantum parçacığının aynı anda üretildiğini düşünelim, birisinin yukarı çevirim diğerinin ise aşağı çevirim olduğunu düşünelim. Bu durumda iki kuantum parçacığının […]
Category: Kuantum Hesaplama
Kuantum Kapıları (Quantum Gates)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kuantum kapıları, mantıksal devre tasarımında bulunan klasik kapılara alternatiftir. Amaç, elektronik devrelerin karar mekanizmasında quantum teknolojisini kullanmaktır. Klasik kapılarda bulunan ve bitlere göre karar vermeye yarayan mekanizmadan farklı olarak kuantum kapılarında, kubitler (qubits) üzerinden karar verilir. Kuantum kapılarının bir özelliği, geri döndürülebilir olmalarıdır (reversible), yani bir girdi için elde edilen […]
Bloch Küresi (Bloch Sphere)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kuantum mekaniğine, Felix Bloch tarafından kazandırılmış, tek kubiti göstermeye yarayan çizimdir. Üç boyutlu bir küredeki herhangi bir nokta, kubitin durumunu göstermektedir. Bu nokta, şayet kürenin yüzeyinde ise, bu durum saf durumdur (pure state) ancak nokta, kürenin içerisinde de olabilir. Bu durumda içsel durum (interior state) olarak adlandırılır. Yukarıdaki şekilde görüldüğü […]
Hadamard Matrisi
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Özellikle matematikte ve bilgisayar bilimlerinin kuantum hesaplama gibi alanlarında kullanılan bir matris (masfuf, matrix) örneğidir. Fransız matematikçi Jaques Hadamard tarafından tasarlanmış ve adıyla anılmıştır. Matrisin en belirgin özelliği, matrisin kare matris olması ve elemanlarının -1 veya +1 değerlerinde olmasıdır. Ayrıca matrisin satırları birbirinden bağımsız olarak diktir (orthogonal). Bunun anlamı, matrisin […]
Toffoli Kapısı (Toffoli Gate)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar mühendisliğinin de bir çalışma alanı olan mantıksal devre tasarımı konusunda geçen, ve mucidinin adı ile anılan bir kapı örneğidir. Bu kapının en büyük özelliği evrensel olarak geri döndürülebilir olmasıdır (universally reversable). Literatürde bu kapı için CCNOT (control control not) kapısı ismi de verilmektedir. Bir mantıksal kapının geri döndürülebilir olması, […]
Çoklu Kubit (Multiple Qubits)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kubitler (qubits), yapıları itibariyle klasik bitlerden farklı olarak ikiden fazla durumda olabilirler. Tek bir kubit için anlaşılabilen ve hesaplanabilen bir durum olmasına karşılık birden fazla kubitin aynı anda kullanılabiliyor olması ayrı bir problem doğurur. Kalsik iki bit için olası durumlar 00, 01, 10 veya 11 durumlarıdır. Ancak kubitler için 4 […]
Dirac Göserimi (Dirac Notation)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kuantum hesaplamasının gelişmesi ile birlikte, kubit (qubit) kavramını göstermek için bir notasyona ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç Dirac tarafından geliştirilen bir gösterimle karşılanabilmektedir. Bazı kaynaklarda bra-ket olarak da geçer. Bra-ket gösterimi < | > şeklinde sembolize edilebilir. Buradaki bra kısmı <| olurken ket kısmı |> olmuş olur. Yani İngilizcedeki parantez anlamına […]