Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Muntazam dillerden (formal languages) birisi olan ve bu özelliği ile Mantık, Matematik ve Bilgisayar bilimlerinin çalışma alanına giren bir dil çeşididir. Sınıflandırma olarak Chomsky Hiyerarşisinde (Chomsky Hierarchy) 0. seviye olan (Type 0) bu dile uygun…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle dil alanında yapılan çalışmalarında muntazam dilleri (formal languages) tasnif etmek için kullanılan bir yapıdır. Literatürde Chomsky–Schützenberger hiyerarşisi olarak da geçmektedir. Bilindiği üzere ( muntazam diller (formal langauges) veya CFG yazısından da okunabileceği…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle yapay zeka çalışmalarında bilgisayarların öğrenme sürecini belirlerken, bilgisayar taafından yapılan çıkarımların gösterilmesi ve ilişkilendirilmesi ciddi bir problemdir. Bir bilgisayar yazılımının içinde bulunduğu durum veya karşılaştığı vaka hakkında yaptığı çıkarımları göstermesine semantics (anlambilim)…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER İnternetin (world wide web) bir alt uzayı olarak düşünülebilecek anlambilimsel ağlar, internet üzerinde bulunan ve doğal dilde yapılan yayınlara bir alternatiftir. Anlambilimsel ağlar, bir bilgi kaynağının makinelere (bilgisayarlar) tarafından işlenebilecek ve bu işleme sonucunda anlamı…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Dizgiler (strings) üzerinde tanımlı bir işlemdir. Basitçe bir alfabe üzerinden çıkarılan bir dizgi (string) ile diğer bir dizgi arasındaki harf atamalarının aynı olması durumudur. Sayısal bir örnek olması açısından üç harfli bir kelimenin ilk harfi…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle de yapay zeka konusunda ve buna bağlı diğer alt dallarda (örneğin doğal dil işleme) kullanılan bir graf teori (graph theory) gösterimidir. Kelime anlamı olarak uzatılmış geçiş ağı (tehir-i intikal şebekesi) denilen ağların…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Edebiyatta bir sanat olan aksi müfret, bir kelimenin ya da bir cümlenin baştan ve sondan okunuşunun aynı olması durumudur. Bazı kaynaklarda bedii sanatı olarak da zikredilmektedir. Örneğin Yasin sûresi 40. ayette (Küllün fi felek) “Aya…

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Latince bölünemez anlamına gelen atom kökünden üretilen bu kelime, bilgisayar bilimlerinde çeşitli alanlarda bir bilginin veya bir varlığın bölünemediğini ifade eder. Örneğin programlama dillerinde bir dilin atomic (bölünemez) en küçük üyesi bu anlama gelmektedir. Mesela C…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, dil tasarımı sırasında kullanılan bir gramer tipidir. Basitçe bir dilin kurallarını (dilbilgisini, grammer) tanımlamak için kullanılır. Örneğin: S -> a Yukarıdaki dil tanımında bir büyük harfle gösterilen (S) bir de küçük harfle gösterilen…