Yazan : Şadi Evren ŞEKER Zamani kavramları açıklamak için kullanılan terimdir. Basitçe insanın zaman algısı ve bu algı üzerine kurulu olan felsefi ve yaşamsal düşünceleri geçmiş, şimdi ve gelecek üzerine kuruludur. Bu durumda zamani kavramlarda bu değerlerin etkisidine şekillendirilmektedir. Aslında…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin bir çalışma konusu olan doğal dil işlemede çeşitli amaçlarla kullanılan zaman belirleme işlemleri açısından önemli bir kavramdır. Basitçe bir birleşik cümledeki ana cümlenin ve alt cümlenin zamanlarının arasındaki uyumu açıklamak için kullanılır. Örneğin…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin bir çalışma alanı olan doğal dil işleme (Natural language processing) konusunda ve dolayısıyla dilbilim (linguistic) konusunda kullanılan bir kavramdır. Bu kavrama göre bir dilde aynı anlama gelen kelimelerin sayı, cinsiyet, kişi veya duruma…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, dil tasarımı sırasında kullanılan bir gramer tipidir. Basitçe bir dilin kurallarını (dilbilgisini, grammer) tanımlamak için kullanılır. Örneğin: S -> a Yukarıdaki dil tanımında bir büyük harfle gösterilen (S) bir de küçük harfle gösterilen…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde bir dilin tasarımı sırasında, içerik bağımsız bir gramer ile oluşturulması durumudur. Basitçe bir aşağı sürüklemeli otomat (push down automata) tarafından kabul edilen dil çeşididir. Bazı kaynaklarda bağlamdan bağımsız dil olarak da geçmektedir. Örneğin…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Tek yönlü fonksiyon (one way function) veya kilit fonksiyonu (padlock function) ismi de verilen bu fonksiyon tiplerinin en temel özelliğ tersinin olmamasıdır. Basitçe bir sayının bir fonksiyona verilmesi sonucunda çıkan değerden tekrar sayının orjinal halinin…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar güvenliği sağlanması sırasında, bilgisayarların yaymış olduğu, ses, radyasyon, ışık gibi yan yayılımların kullanılması ile gizli bilginin elde edilmesidir. Örneğin, şifreleme yapılan bir bilgisayar odasında, saldırgan tarafın ses dinlemesi yaptığını düşünelim. Normalde hiç bir bilgi…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Doğal dil işlemenin (natural language processing) en önemli parçası olan ve bir dildeki en küçük anlamlı birim olan İngilizcedeki “Lexeme” kelimesi, genelde “kelime” kelimesine karşılık olarak kullanılmaktadır. Bu tam olarak yanlış olmasa da yanlış anlaşılmaya…

Yazan: Şadi Evren ŞEKER Doğal dil işleme (natural language processing) çalışmalarının bir parçası olan soru cevaplama çalışmalarında amaç, doğal dildeki bir soruya doğru cevap verebilmektir. Soru cevaplama çalışmalarını bir kaç farklı şekilde gruplamak mümkündür. Unutulmaması gereken, soru cevaplama çalışmalarının hedefinde…

Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu şifreleme yöntemi genelde blok şifreleme (block cipher) için kullanılsa da farklı şifrelem yöntemlerinin de çıkmasını sağlamıştır. Yöntem aslında mükemmelinde tekrar etmeyen bir sayı üretecine dayanmaktadır. Yani matematiksel olarak bir fonksiyon sürekli sayı üretmekte ancak…