Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Bu yazının amacı, MS Excel programında kullanılan grafik çizimini ve çizilen grafiklerin nasıl değiştirileceğini anlatmaktır.
Herhangi bir Excel dosyası açıldıktan sonra, aşağıdaki örnek tablo hazırlanabilir. Bu tabloyu bundan sonraki grafiklerin çiziminde örnek olarak kullanacağız:
Grafik çizimi için öncelikle tablonun taranması gerekir. Ardından ekle sekmesinde bulunan grafik seçeneklerinden birisinin seçilmesi yeterlidir:
Örnek olarak sütun grafiği ile başlayacağız. En basit sütun grafiğini seçiyoruz:
Tıklanmanın ardından grafik otomatik olarak eklenir.
Bu ekleme işlemi otomatik olarak yapılmıştır. Office 2010 sürümünde, grafik ile ilgili detay ayarları, grafik eklendikten sonra yapılabilmektedir. Yukarıdaki şekilde grafiğin tipi seçildikten sonra, grafiğe tıklanarak ayarlamak istediğimiz bileşene tıklamamız gerekir.
Öncelikle veri serilerini biçimlendirerek başlayalım. Grafikte bulunan bir seriye tek tıklandığı zaman seri seçilebilir. İkinci tıklama ise sadece tıklanan veriyi seçer.
Örneğin yukarıdaki şekilde, ali serisi seçilmiştir ve bütün mavi veriler etrafında seçim belirtilmiştir.
Bu durumdayken farenin sağ tuşuna tıklanırsa aşağıdaki şekilde menü açılır:
Açılan menüden veri serilerini biçimlendir seçeneğini seçiyoruz.
Açılan menüde, seriler ile ilgili biçimlendirme yapılabilir. Örneğin serilerin arasındaki boşluk ve birbiri üzerine binmesi bu ekranda bulunan ayar çubukları ile yapılabilir. Benzer şekilde serinin arkasında bulunan veri okumak için kullanılan y ekseni özel olarak biçimlendirilebilir. Bu biçimlendirme işlemi, serimizi grafikten ayırıp ikinci bir y ekseni tanımlama imkanı sunar. Örneğin yukarıdaki diyalogta bulunan ikincil eksen seçilirse bu durumda veri serimiz normal eksenden ayrılır.
Görüldüğü üzere seçili olan serimiz mevcut grafikten ayrılıp öne getirilmiş ve sağda ikinci bir y ekseni eklenmiştir. Tekrar eski haline geri getirmek için seri seçiliyken birincil eksen geri seçilebilir.
Veri serisinin içindeki dolgu rengini değiştirmek mümkündür. Bunun için yukarıdaki diyalogtan dolgu sekmesine geçmek gerekir.
Dolguya geçtikten sonra, istenilen bir dolgu özelliği seçilebilir. Örneğin yukarıda, gradyan seçilmiştir (artan renk) ve mavi tonlar arasında geçiş seçildiğinde aşağıdaki şekilde değişiklik olur:
Veri serisinin trendini göstermek için eğim çizgisi eklenebilir. Serimiz seçili iken sağ tuşa basılarak:
Menüden eğim çizgisi ekle seçeneği seçildiği zaman aşağıdaki şekilde bir diyalog belirir:
Verimizin yapısına göre yukarıdaki trend çizgilerinden birisi seçilebilir. Örneğin biz polynomial seçerek deniyelim:
Görüldüğü üzere veri serimizdeki yükseliş ve alçalışı ifade eden bir trend eklenmiştir.
Verilerin okunmasını kolaylaştırmak için etiket eklenebilir.
Yukarıdaki seçim sonucunda verilerin üzerine tam olarak değerleri yazılmaktadır:
Grafiğin ayrıca, arka planının da biçimlendirilmesi mümkündür. Bunun için grafiğin arkasında bulunan beyaz alana farenin sağ tuşu ile tıklayarak çıkan menüden grafik alanını biçimlendir seçeneği seçilebilir:
Seçimin ardından veri serisini biçimlendirmeye benzeyen bir diyalog belirir:
Örneğin hazır dolgulardan birisini seçerek grafiğin arka planını şekillendirmek istiyor olalım:
Grafikte bulunan gösterge (lejand) ayarlanması da mümkündür. Bunun için göstergenin üzerinde sağ tuşla tıklayarak ilgili diyalog açılır:
Gösterge diyaloğu aşağıdaki şekildedir:
İlk adımda, göstergenin konumunu değiştirmek mümkündür. Ayrıca diğer sekmeler ile göstergenin rengini ve biçemini değiştirmek de mümkündür.
Örneğin göstergeyi alta alalım:
Son olarak 3 boyutlu grafiklerin bakış açısını değiştirmeyi deneyelim. Bunun için grafik şeklimizi 3 boyutlu bir pasta grafiğine çeviriyoruz:
Grafiğin üzerinde sağ tuşa tıklandıktan sonra açılan “Grafik Türünü Değiştir…” seçeneğine tıklandığında, aşağıdaki grafik türleri belirecektir:
Bu grafik türlerinden pasta seçeneği altında bulunan üç boyutlu parçalı pastayı seçiyoruz:
Grafiğimiz aşağıdaki şekle dönüşecektir:
Pasta grafiği, tek bir veri serisini gösterebildiği için, “ali” isimli seri dışında kalanlar gösterilememektedir. Bu serinin görüntüsünü değiştirmek için 3 boyutlu döndürme özelliği kullanılabilir.
Grafik araçları altında bulunan, Düzen sekmesi altındaki 3-B döndürme düğmesine tıklanarak aşağıdaki diyalog açılabilir:
Diyalogta bulunan döndürme değerlerine göre (x veya y koordinatı etrafında) grafiğe bakış açısı dönecektir.