HTML (Hyper Text Markup Language)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER
HTML, hipermetin işaretleme dili.
Kısaca İnternet sayfalarının kodlanması için kullanılan dildir. Temel olarak bütün internet tarayıcılarının desteklediği dildir. Teknoloji basitçe şu şekilde çalışır:
- HTML dilinde hazırlanmış bir dosya sunucuda bulunmaktadır
- İnternette gezen birisi bu dosyayı talep eder
- Dosya isteyen kişiye yollanır
- Dosyayı indiren kişi internet tarayıcısında bu dosyayı gösterir
Yukarıdan da anlaşılacağı üzere HTML dilini çalıştıran ve sonuçları gösteren taraf istemci (client) tarafıdır. İstemci tarafında internet tarayıcısı olarak güncel uygulamalardan herhangi birisinin (örneğin Mozilla Firefox, Internet Explorer, Opera gibi) yüklü olması yukarıdaki işlemleri yapmak için yeterlidir.
HTML dilinin standartları W3C (W 3 consortium, w3 konsorsiyumu, w3birliği) tarafından belirlenmektedir. Kısaca her web sitesinin başında olan 3 tane w yani WWW (world wide web, dünya çapında ağ) harfleri w3 olarak kısaltılmıştır. Bu birlik internet üzerinde güncel olan pekçok teknolojinin standartlarının belirlendiği ve üzerinde araştırmaların yapıldığı bir birlikteliktir ve bütün dünyadan çok sayıda şirket ve organizasyon tarafından desteklenmektedir. Birliğe www.w3c.org web adresinden erişilebilir.
Bu sitede HTML nedir sorusuna: “HTML web üzerinde yayın dilidir” şeklinde cevap verilmektedir.
Bu yazı yazılırken HTML 5.0 standartlarının yayınlandığı w3c çeşitli aralıklarla yeni eklentilerle birlikte HTML üzerinde değişiklikler yapmaktadır.
HTML dilinin gelişimine bakılacak olursa aşağıdaki adımları görebiliriz:
1991 yılında CERN’de HTML’in ilk etiketlerini (tags) içeren liste yayınlandı. 12 komuttan oluşan bu liste 1992 yılında güncellendi
1993 yılında ilk defa HTML ismi IETF (internet engineering task force) tarafından yayınlandı ve standartları belirlendi
1993 yılında yaşanan sıkıntılar sonucunda HTML+ isimli bir standart ortaya atıldıysa da 1995 yılında gelen HTML 2.0 ile bu dilde eklenti olarak gelen tablolar, metin hizalama ve figur gibi eklentiler için çözümler sunuludu
1995 yılında HTML 2.0 IETF tarafından standartlaştırıldı. Ayrıca 1997 yılına kadar, form üzerinden dosya yüklemek, tablolar, istemci tarafı resim haritaları (isamap) ve dünya çapındaki dil desteğinin arttırılması gibi eklentiler yapıldı.
1997 yılında ilk defa W3C tarafından bir standart olarak HTML 3.2 duyuruldu ve IETF , HTML ile ilgili bölümünü lağvederek bu bölümü tamamen W3C’e devretti. HTML 3.2 ile gelen yenilikler formüllerin gösterimindeki kolaylıklardı. İlk defa MathML isimli formül gösterim dili standartlaştı ayrıca yazıların yanıp sönmesi (blink) veya kayan yazı (marquee) gibi görüntüsel eklentiler yapıldı.
1997 yılının sonunda HTML 4.0 üç alternatif ile ortaya çıktı. En büyük özelliği biçim sayfalarını (style sheet) desteklemesi olan HTML 4.0 Strict ile geçmişten gelen ve Netscape ağırlıklı etiketleri tamemen yasaklıyor, Transitional ile bu etiketlere izin veriyor ve Frameset ile de sadece frame etiketlerini destekliyordu.
2000 yılında XML desteği ile birlikte XHTML dili ortaya çıktı
2008 yılının başında ise HTML 5.0 bir çalışma projesi olarak gündemde ve resmi olarak kullanılmayı bekliyor