Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Genetik algoritmalarda kullanılan çarprazlama operatörü şekillerinden brisidir. Bu operatörde seçilen koromozomların kenarında bulunan kromozomlar kullanılırak çarprazlama yapılır. Bu durumu aşağıdaki örnek ile anlayabiliriz:
Örneğin iki genimiz aşağıdaki kromozom dizilimlerine sahip olsun:
1 2 3 4 5 6 7 8 9
9 3 7 8 2 6 5 1 4
Bu iki geni çarprazlamadan önce her kromozom örneği için (dizilimdeki her bir sayı için) komşularını (kenarlarını ,edge) içeren bir tablo aşağıdaki şekilde hazırlanır.
| Kromozom | Kenarları (komşuları, Edge) |
| 1 | 2,5,4,9 |
| 2 | 1,3,6,8 |
| 3 | 2,4,7,9 |
| 4 | 1,3,5,9 |
| 5 | 1,4,6+ |
| 6 | 2,5+,7 |
| 7 | 3,6,8+ |
| 8 | 2,7+,9 |
| 9 | 1,3,4,8 |
Yukarıdaki tabloda görülen her kromozom ilgili kenar bilgileri sayıların her iki gendeki komşularından alınmıştır. Örneğin 4 numaralı kromozom’un ilk gendeki komşuları 3 ve 5 iken ikinci gendeki komşuları 1 ve 9’dur. Yukarıdaki tabloda da bu komşular listelenmiştir. Şayte bir kromozom’un iki gende de ortak komşusu bulunuyorsa bu durumda o kenar bir kere yazılarak yanına ‘+’ işareti konulur.
Bu tablo çıkarıldıktan sonra aşağıdaki kriterlere göre çarprazlama işlemi başlar:
- Şayet komşulardan birisi ortaksa ortak olan en öncelilidir.
- Şayet komşulardan birisi kısa ise kısa olan önceliklidir.
- Şayet şartlar eşitse rast gele bir kromozom seçilir.
Yukarıdaki sıralama işleminde öncelikli olarak seçme işlemi yapılır (en üst sıradaki en önceliklidir). Yukarıdaki bu sıra ile yapılan çarprazlama aşağıda adım adım anlatılmıştır.
| Seçilen Kenar | Seçilen Eleman | Sebep | Sonuç |
| Hepsi | 1 | Rast gele | 1 |
| 2,5,4,9 | 5 | En kısa liste (diğerlerinde 4 eleman var) | 1,5 |
| 4,6 | 6 | Ortak Kenar | 1,5,6 |
| 2,7 | 2 | Rastgele Seçim (iki listede de 2 eleman kalmıştır) | 1,5,6,2 |
| 3,8 | 8 | En kısa liste | 1,5,6,2,8 |
| 7,9 | 7 | Ortak Kenar | 1,5,6,2,8,7 |
| 3 | 3 | Listedeki tek elaman | 1,5,6,2,8,7,3 |
| 4,9 | 4 | Rastgele seçim | 1,5,6,2,8,7,3,4 |
| 9 | 9 | Listedeki son eleman | 1,5,6,2,8,7,3,4,9 |
Sonuç olarak kenarlardaki kromozomlar kullanılarak bir çarprazlama elde edilmiş ve sonuçta 1,5,6,2,8,7,3,4,9 dizilimine çarprazlama sonucunda erişilmiştir.