Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kullanılan bir veri yapısı türüdür. Bu yapıda ağacın her elemanı binom dağılımındaki sayılar kadar çocuk düğüm (node) sahibi olur. Daha basit bir tabirle her eklenen yeni düğüm ağacın o ana kadar olan bir kopyasıdır. Yukarıdaki şekilde 5 farklı binom ağacı gösterilmiştir. İlk ağaçtan (B0) tek bir düğüm bulunmaktadır. […]
Category: algoritma analizi (teory of algorithms)
Eşleme (Matching)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde çeşitli amaçlar için kullanılan eşleştirme problemlerinin genel ismidir. Genellikle bir arz ile bir talebin eşleştirilmesi şeklinde olur. Örneğin bilgisayarın kaynaklarının, bu kaynakları talep eden işlemler ile eşleştirilmesi gibi. Ya da gerçek hayattan bir çalışanın uygun iş ile eşleştirilmesi veya evlilik problemleri veya iş akış diyagramları (işin doğru kaynak […]
Petri Ağları (Petri Nets)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle birbiri ile eş zamanda çalışan işlerin (concurrent jobs) modellenmesi ve çözülmesinde kullanılan özel grafiklerdir. Bu graflara Yer / Geçiş Ağları (Place / Transition Networks veya P/T Nets) ismi de verilir. İçerik 1. Örnek Petri Ağları 2. Dairesel Petri Ağları 3. Paralel Petri Ağları 4. Koşullu Petri Ağları […]
İki Parçalı Graflar (Bipartite Graphs)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İçerik 1. İki parçalı graflara örnekler 2. İki parçalı grafın test edilmesi 3. İki parçalı grafların kullanım alanları 4. İki parçalı grafların özellikleri Bilgisayar bilimlerinde veri modellemede sıkça kullanılan grafların (graph) özel bir durumudur. Buna göre bir graf’ı oluşturan düğümleri iki farklı kümeye ayırabiliyorsak ve bu iki kümenin elemanlarından küme […]
Minimax Ağaçları (Minimax Tree)
Minimax Ağaçları (Minimax Tree) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar mühendisliğinde, yapay zeka konusunda kullanılan bir karar ağacı türüdür. Aslında minimax ağaçları bilgisayar bilimlerine işletme bilimindeki oyun teorisinden (game theory) girmiştir. Temel olarak sıfır toplamlı bir oyunda (zero sum game), yani birisinin kaybının başka birisinin kazancı olduğu (veya tam tersi) oyunlarda karar vermek için […]
Brent Algoritması (Brent’s Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özlelikle graf teorisinde (graph theory) kullanılan ve bir döngüyü (cycle) algılamaya yarayan algoritmadır. (cycle detection). Basitçe tavşan ve kaplumbağa algoritmasından (hare and tortoise algoritm) esinlenmiştir. Floyd algoritması olarak da isimlendirilen tavşan ve kaplumbağa algoritmasından farklı olarak tavşan, kaplumbağanın iki misli değil 2 üzeri adımla hareket etmektedir. Yani kaplumbağa, […]
Tavşan Kaplumbağa Algoritması (Hare and Tortoise Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde veriyi modellemek için kullanılan graflarda bir döngü (cycle) olup olmadığını algılamaya yaramak için kullanılan algoritmadır. Floyd Döngü Yakalama Algoritması (Floyd’s Cycle Detection Algorithm) olarak da geçen bu algoritmaya göre bir yol üzerinde hareket eden iki farklı hızdaki gösterici (pointer) aynı değeri gösterebiliyorsa burada bir döngü bulunuyor demektir. Tosbağa […]
Meşguliyet (Utilization, Kullanım)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde sıra (queue) teorisinde, sıradaki bir varlığın ne kadar meşgul edildiğini ölçmeye ve bu ölçüme göre kararlar vermeye verilen isimdir. İstatistiksel olarak ρ sembolü ile gösterilir ve şayet ρ değeri 1’den büyükse sıranın uzadığı, 1’e eşitse sıranın ne kısalıp ne de uzadığı ve şayet 1’den küçükse sıranın kısaldığı veya […]
Knuth Morris Prat Algoritması (KMP Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Knuth-Morris-Prat algoritması bir kelimenin (yada bir metin parçasının) bir metin içerisinde aranmasını sağlayan algoritmadır. Basitçe bu algoritmada bir kelimenin aranan metinde bakılması ve bakıldığı yerde bulunamaması durumunda nerede olabileceği ile ilgili bir bilginin elde edilmesi hedeflenir. Algoritma aranan kelimenin, aranan metinde bulunmaması durumunda, kelimenin içerisindeki harflerden yola çıkarak birden fazla […]
Aks-i Müfret (Palindrome)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Edebiyatta bir sanat olan aksi müfret, bir kelimenin ya da bir cümlenin baştan ve sondan okunuşunun aynı olması durumudur. Bazı kaynaklarda bedii sanatı olarak da zikredilmektedir. Örneğin Yasin sûresi 40. ayette (Küllün fi felek) “Aya erişmek güneşe düşmez. Gece de gündüzü geçemez. Her biri bir yörüngede yüzerler.” (Yasin: 40) Âyetteki […]