Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, bilgisayar güvenliğinde kullanılan güvenlik teşrifat (protokol) yazımını (notation) açıklamaktır. Pek çok algoritmanın / protokolün (teşrifat) çalışmasını anlatırken standart bir gösterime gidilmiş ve bazı kurallar konulmuştur. Bu kurallara göre algoritmaları yazmak ve okumak daha kolay hale gelir. Bu kurallara göre, öncelikle iletişim kuran iki taraf kabulu yapılır. Bu […]
Category: Bilgisayar Standartları
ICMP (Internet Kontrol Mesajı Protokolü)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İngilizce, Internet Control Message Protocol kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır. Türkçe olarak İnternet Tespit Mesajı Teşrifatı olarak çevrilebilir. Genel olarak işletim sistemleri tarafından, ağda bulunan cihazların durumunu tespit amaçlı kullanılan bir teşrifattır (protocol). Örneğin bir cihaza erişilip erişilemediğini tespit için gönderilen mesaj tipidir. ICMP mesajları, birer IP paketi halinde yollanmaktadır. […]
ASCII Tablosu
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, farklı sembolleri sayısal olarak göstermek için kullanılan standardın ismidir. American Standard Code for Information Interchange kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Tablonun genişletilmiş şekilleri olmasına karşılık temel tablo 7 bit için 27 ihtimal kodlar ve bu da 128 farklı sembole karşılık gelir: Dec Hex Char Dec Hex Char Dec Hex […]
Ve/Veya bağlacı normal şeklleri (Conjunction / Disjunction Normal Form)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu gösterim, bool cebirinde (boolean algebra) kullanılan ve kaziyeleri (önerme, proposition) ve (and) bağlacı ile bağlamanın özel bir şeklidir. Kısaca CNF (conjuction normal form) olarak ifade edilir. Diğer bir normal şekil olan Chomsky Normal Form (CNF) ile ilgili bilgi arıyorsanız buradan ulaşabilirsiniz. Bu özel şeklin taşıdığı kuralları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: […]
JML ( Java Modelleme Dili)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER JML ingilizce Java modelling language kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Basitçe bir java kaynak koduna eklenen ilave satırlar ile progam doğruluğunu (program correctness) sağlamayı amaçlar (program verification). İlave olarak eklenecek satırlar java kodunun içerisine yorum satırı gibi ilave edilir. Normal java yorum satırlarından tek farkı ilave olarak konulan @ […]
Turing Makinesi (Turing Machine)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde önemli rol oynar. Turing Makinesinin Tanımı Basitçe bir kafadan (head) ve bir de teyp bandından […]
Chomsky Hiyerarşisi ( Chomsky Hierarchy )
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin özellikle dil alanında yapılan çalışmalarında muntazam dilleri (formal languages) tasnif etmek için kullanılan bir yapıdır. Literatürde Chomsky–Schützenberger hiyerarşisi olarak da geçmektedir. Bilindiği üzere ( muntazam diller (formal langauges) veya CFG yazısından da okunabileceği üzere) muntazam dillerin dört özelliği bulunur. Bunlar özellikle içerikten bağımsız dillerin (context free languages) da […]
Mana Ağları (Sematic Webs, Anlamsal Ağ)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İnternetin (world wide web) bir alt uzayı olarak düşünülebilecek anlambilimsel ağlar, internet üzerinde bulunan ve doğal dilde yapılan yayınlara bir alternatiftir. Anlambilimsel ağlar, bir bilgi kaynağının makinelere (bilgisayarlar) tarafından işlenebilecek ve bu işleme sonucunda anlamı tam olarak anlaşılabilecek ağlardır. Mânâ ağları (anlambilimsel ağlar) üzerinde yapılan çalışmalarda henüz tam bir kesinlik […]
Meşguliyet (Utilization, Kullanım)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde sıra (queue) teorisinde, sıradaki bir varlığın ne kadar meşgul edildiğini ölçmeye ve bu ölçüme göre kararlar vermeye verilen isimdir. İstatistiksel olarak ρ sembolü ile gösterilir ve şayet ρ değeri 1’den büyükse sıranın uzadığı, 1’e eşitse sıranın ne kısalıp ne de uzadığı ve şayet 1’den küçükse sıranın kısaldığı veya […]
EBNF (Uzatılmış BNF, Extended Backus Normal Form)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde dil tasarımı konusunda kullanılan backus normal şeklinin (backus normal form) özel bir halidir. Basitçe standart BNF’te yazılan kuralların birleştirilerek daha sade yazılmasını hedefler. Bu durumu aşağıdaki örnek üzerinden görebiliriz: Örneğin BNF olarak yazılan dilimize göre: <EGER> ::= if( <KOSUL>) | if( <KOSUL>) else şeklinde bir satırımız bulunsun. Bu […]