Yazan : Şadi Evren ŞEKER İçerik Hafıza Yönetim Problemleri Sayfalama (Paging) Sayfa Tablosu (Page Table) Bilgisayar bilimlerinin önemli konularından birisi olan işletim sistemlerinin bir görevi de hafızayı verimli yönetmektir (memory management). Kısaca sınırlı miktarda hafıza (RAM, Bellek, Memory) bulunmakta ve çalışan her program bir miktar hafızaya ihtiyaç duymaktadır. İşletim sistemi (operating system) bu hafızayı ne […]
Category: işletim sistemleri
Sayfa Değiştirme Algoritması (Page Replacement)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle işletim sistemi konusunda kullanılan ve hafızanın daha verimli çalışması için geliştirilmiş algoritmaların ismidir. İçerik Arkaplan ve ön bilgiler FIFO LRU Optimal Replacement Algoritmanın arka planı ve gerekli ön bilgiler Bilindiği üzere bilgisayarda hafızanın yönetimini (Memory management) işletim sistemi yapmaktadır. Dolayısıyla başarılı bir hafıza yönetiminde, hafızada (RAM) bulunan […]
CPU Utilization (MİB Meşguliyeti)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde en önemli kaynaklardan birisi de merkezi işlem birimidir (MİB, central processing unit CPU). Özellikle işletim sistemi çalışmaları sırasında bir işletim sisteminin bu en kıymetli kaynağı daha verimli kullanması amaçlanır. MİB Meşguliyeti (Utilization) ise işlemcide çalışmak için bekleyen işlemler (process) için sistemin meşguliyet oranını (utilization) bulmaya yarayan bir hesaplamadır. […]
Meşguliyet (Utilization, Kullanım)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde sıra (queue) teorisinde, sıradaki bir varlığın ne kadar meşgul edildiğini ölçmeye ve bu ölçüme göre kararlar vermeye verilen isimdir. İstatistiksel olarak ρ sembolü ile gösterilir ve şayet ρ değeri 1’den büyükse sıranın uzadığı, 1’e eşitse sıranın ne kısalıp ne de uzadığı ve şayet 1’den küçükse sıranın kısaldığı veya […]
Semafor (Semaphore, Flama, İşaret)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle de işletim sistemi ve müşterek programlamada (concurrent programming, eş zamanlı programlamada) sıkça kullanılan bir eşleme (synchronization) yöntemidir. Yani birden fazla işin (process) aynı anda çalışması halinde birbirleri için risk arzettikleri kritik zamanlarda (critical sections) birbirlerini beklemesini sağlayan bir mekanizmadır. Basitçe bir değişken veya bir mücerret veri yapısı […]
Atomluluk (Atomicity)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Latince bölünemez anlamına gelen atom kökünden üretilen bu kelime, bilgisayar bilimlerinde çeşitli alanlarda bir bilginin veya bir varlığın bölünemediğini ifade eder. Örneğin programlama dillerinde bir dilin atomic (bölünemez) en küçük üyesi bu anlama gelmektedir. Mesela C dilinde her satır (statement) atomic (bölünemez) bir varlıktır. Benzer şekilde bir verinin bölünemezliğini ifade etmek […]
Gizli Dosya (Hidden File)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İşletim sistemlerinde kullanılan dosya tiplerinden birisidir. Basitçe sistemde kullanılan kritik dosyaların kullanıcı müdahalesinden korumak için geliştirilmiştir. Örneğin Windows™ işletim sisteminde kullanılan gizli dosyaların ağırlıklı amacı sistem dosyalarını ve önemli ayarlamaları içeren klasörleri korumaktır. Linux / Unix gibi işletim sistemlerinde de gizli dosyaların isimleri “.” işareti ile başlamaktadır. İşletim sistemi otomatik […]
C ile Zaman İşlemleri
Yazan : Şadi Evren ŞEKER C dilinde mevcut zamanı almak ve işlemek mümkündür. Bunun için time.h dosyasının içerisinde bulunan fonksiyonlar kullanılabilir. Ayrıca time.h dosyasında bulunan time_t oluşumu (struct) zaman tutmak için geliştirilmiştir ve zamanı oluşturan alt unsurları da içerir. Örneğin şu andaki zamanı ekrana basmak için aşağıdaki kod kullanılabilir: struct timeval tv; time_t curtime; […]
İşlem Çatallanması (Process Forking)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Yazılan her program ilk başta tek bir işlem olarak çalışmaya başlar. Temel olarak derlendikten(compile) hemen sonra bağlanarak (link) hafızaya yüklenir (load). Yüklenen programı, işletim sistemi (operating system) bir işlem (process) olarak çalıştırır. Ancak bazı işlemler yüklendikten ve çalışmaya başladıktan sonra yeni işlemler üretebilirler. Aslında bu işlem üretme çalışan işlem üzerinde […]
Kabuk (Shell)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kabuk kelimesi daha çok çevreleyici, kaplayıcı anlamında kullanılmaktadır. Örneğin işletim sistemlerinde çekirdeğin (kernel) dış dünya ve kullanıcılar ile iletişim kurmasını sağlayan işletim sisteminin parçasına kabuk (shell) adı verilmektedir. İşletim Sistemlerinde Kabuk Kabuğun en temel görevini bir komtu satırı (command line interface) olarak tanımlayabiliriz. Örneğin DOS, LINUX veya UNIX […]