Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin önemli bir kısmını oluşturan otomatlar (Automata) ve Algoritma Analizi (Algorithm analysis) çalıştırmalarının altındaki dil bilimin en temel taşlarından birisidir.1936 yılında Alan Turing tarafından ortaya atılan makine tasarımı günümüzde pekçok teori ve standardın belirlenmesinde önemli rol oynar. Turing Makinesinin Tanımı Basitçe bir kafadan (head) ve bir de teyp bandından […]
Category: Sistem Programlama (System Programming)
MPI (Message Passing Interface , Mesaj Geçirme Arayüzü)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, paralel programlama amacıyla kullanılan bir platformun ismidir. Çok çeşitli işletim sistemlerinde ve çok çeşitli dillerde paralel uygulama geliştirmeye olanak sağlar. Ancak temel çıkış sistemi Linux ve temel programlama dili olarak C dili kabul edilebilir. İçerik 1. Paralel Programlamaya Giriş 2 MPI Kurulumu 3. MPI ile paralel program geliştirilmesi […]
Meşguliyet (Utilization, Kullanım)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde sıra (queue) teorisinde, sıradaki bir varlığın ne kadar meşgul edildiğini ölçmeye ve bu ölçüme göre kararlar vermeye verilen isimdir. İstatistiksel olarak ρ sembolü ile gösterilir ve şayet ρ değeri 1’den büyükse sıranın uzadığı, 1’e eşitse sıranın ne kısalıp ne de uzadığı ve şayet 1’den küçükse sıranın kısaldığı veya […]
Atomluluk (Atomicity)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Latince bölünemez anlamına gelen atom kökünden üretilen bu kelime, bilgisayar bilimlerinde çeşitli alanlarda bir bilginin veya bir varlığın bölünemediğini ifade eder. Örneğin programlama dillerinde bir dilin atomic (bölünemez) en küçük üyesi bu anlama gelmektedir. Mesela C dilinde her satır (statement) atomic (bölünemez) bir varlıktır. Benzer şekilde bir verinin bölünemezliğini ifade etmek […]
C ile Zaman İşlemleri
Yazan : Şadi Evren ŞEKER C dilinde mevcut zamanı almak ve işlemek mümkündür. Bunun için time.h dosyasının içerisinde bulunan fonksiyonlar kullanılabilir. Ayrıca time.h dosyasında bulunan time_t oluşumu (struct) zaman tutmak için geliştirilmiştir ve zamanı oluşturan alt unsurları da içerir. Örneğin şu andaki zamanı ekrana basmak için aşağıdaki kod kullanılabilir: struct timeval tv; time_t curtime; […]
YACC
Yazan : Şadi Evren ŞEKER YACC, bilgisayara bilimlerinin önemli dallarından birisi olan dil tasarımı ve dil geliştirilmesi sırasında (compiler teory) sıkça kullanılan bir kod üretici programdır. YACC basitçe dildeki sözdizim (syntax) tasarımı için kullanılır ve tasarladığımız dildeki kelimelerin sıralamasının istediğimiz şekilde girilip girilmediğini kontrol eder. Aynı zamanda sıralamadaki her kelimenin anlamını da yacc marifetiyle belirleyebiliriz. […]
LEX
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde programlama dillerinin tasarımı ve geliştirilmesi sırasında kullanılan ve dildeki kelimelerin analizine (lexical analysis) yarayan kod üretme programıdır. Yani lex için hazırlanmış bir dosyayı lex programından geçirdikten sonra size C dilinde bir kod çıkar. Bu kodu C dilinde derledikten (compile) sonra çalışan bir programınız olur. Veya tercihen bu çıktıyı […]
Parçalama Ağacı (Parse Tree)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Parçalam işlemi (parsing) bilgisayar bilimlerinde çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Özellikle de dil ile ilgili işlemlerin hemen hepsinde ihtiyaç duyulan bir işlemdir. Örneğin bir programlama dilinde yazılan komutların algılanması için öncelikle kelimeleirn parçalanması (parse) gerekir. Benzer şekilde dopal dil işleme (natural language processing) işlemlerinde de doğal dilde bulunan kelimelerin algılanması bir […]
Backus Normal Form (BNF)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerilnde genellikle bir dil tanımlamada ve bu dilin gramerini (Dil bilgisini) belirlemekte kullanılan gösterim biçimidir. Basitçe dil bir dil tanımında başlayarak Terminal (sonuncu) ve Non-Terminal (Devamlı) terimler kullanarak tanılmanmaktadır. Örneğin aşağıda basit bir örneği verilmiştir: <dil> ::= <harf>|<imla> <harf> ::= a|b|…|z <imla> ::= .| |,|? Yukarıda bir dil tanımı […]
Harici Parçalar (External Fragments)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Hafıza yönetimi sırasında kullanılan kıtalama (bölütleme, segmentation) hafızadaki her işleme tam olarak istediği kadar yer ayırmaya çalışır. Bu yaklaşımda, işlemler arasında oluşabilecek boşluklara verilen isim harici parçalar (dış parçalar, external fragments)’dir. Her işleme ihtiyaç duyduğu kadar yer ayırmak ilk başta daha verimli gibi görülse de bu çözümde de boşluklar ve […]