Yazan : Şadi Evren Şeker Bilgisayar bilimlerinde veri modellemede kullanılan Düz ağaçların (acyclic graph), yani içinde herhangi bir döngü (daire) bulunmayan ağaçların, yani bir noktadan birden fazla geçme imkanı bulunmayan ağaçların, yön almış halleridir. Yani her kol (edge) bir yön göstermektedir ve gösterilen yönde ilerlemek mümkün iken tersi yönde ilerlemek mümkün değildir. Yukarıdaki bu tanım […]
Category: veri yapıları
Düz graflar (Acyclic Graphs)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri modellemesinde sıkça kullanılan grafiklerin içinde bir dairesel bağlantının (cycle) bulunmadığı durumdur. Yani her düğümden yanlızca bir yol üzerinde yanlızca bir kere geçilebilir ve geri dönüş mümkün değildir. Örneğin aşağıda bir araba kasası ile arabanın 4 tekeri arasındaki ilişkiyi gösteren örnek bir grafik verilmiştir. Döngü içermemesi (daire içermeyen düz bir […]
Paralel Diziler (Parallel Arrays)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kullanılan bir veri yapısı (data structure) tipidir. Kayıtları (records) bir dizi halinde tutmak için kullanılır. Kabaca aynı sayıda elemanı olan birden fazla dizinin (array) aynı indisinde duran elemanları aynıysa bu kayıtların farklı bilgilerini tutmaya yarar. Veri üzerinde bir oluşum (composition) tanımlanmadığı ilkel programlama dillerinde veya hız gerektiren durumlarda […]
Dizgi Karşılaştırma (String Comparison)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde metin ve yazı gibi bilgileri tutmak için kullanılan dizgileri (Strings) tutan değişkenler karşılaştırılırken eşitlik kontrolü yapılması mümkün değildir. Bunun yerine dizginin tamamının eşit olup olmadığını kontrol etmek ve ancak bütün elemanları aynıysa eşit oldukları hükmüne varmak gerekir. Bu durum aşağıdaki şekilde açıkça görülmektedir: Yukarıdaki şekilde hafızada durmakta olan […]
Bayes Ağları (Bayesian Network)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde veri modelleme ve durum geçişi ifade etmek için kullanılan yöntemlerden birisidir. Literatürde bayes network veya blief network (inanç ağı) olarak da geçen ağların özelliğ istatistiksel ağlar olmaları ve düğümler (nodes) arası geçiş yapan kolların (edges) istatistiksel kararlara göre seçilmesidir. Bayes ağları yönlü dönüşsüz ağlardır (directed acyclic network) ve […]
Kabuk Sıralama (Shell Sort)
Kabuk Sıralama (Shell Sort) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde kullanılan sıralama algoritmalarından birisi de kabuk sıralamadır (shell sort). İsmi Türkçeye kabuk sıralaması olarak çevrilsede aslında Donald Shell isimli algoritmayı ilk bulan kişinin isminden gelmektedir. Algoritma performansı O(n2)’dir. Çalışması aşağıdaki örnek üzerinde anlatılmıştır: Sıralayacağımız sayılar: 5,7,2,9,6,1,3 olarak verilmiş olsun. Sıralama işlemi için öncelikle bir […]
String Tokenizer ( Dizgi Parçalayıcı )
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde sık kullanılan veri tiplerinden birisi de dizgilerdir (Strings). Bu veri tipinde herhangi bir yazı durabilir. Genellikle verinin bir parçasını elde etmek için dizgi içerisinden bir parça çıkarılması gerekir. Bu işlem için dizginin (string) parçalanması gerektiğinde yapılan işleme parçalama (Tokenize) ismi verilir. Örneğin çok sık kullanılan virgül ayırmalı veri […]
Sallayıcı Sıralaması (Shaker Sort)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri sıralama için kullanılan ve kabarcık sıralamasının (bubble sort) neredeyse aynısı olan sıralama algoritmasıdır (sort algorithm). Kabarcık sıralamasından tek farkı, kabarcık sıralaması tek yönlü olarak kabarcığı hareket ettirirken, sallayıcı sıralaması bir sağdan bir soldan iki yönden de sıralamaktadır. Bu sebeple çift yönlü kabarcık sıralaması (bidirectional bubble sort) ismi de verilmektedir. […]
Seyrek Masfuf (Serek matris, Sparse Matrix)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde verilerin hafızada tutulması sırasında çok sık kullanılan araçlardan birisi de matrislerdir. Seyrek matrisler (Sparce matrices) , matrislerin özel bir halidir ve matrisin veri içeren kısmı matrisin düşük miktardaki bir parçasıdır. Örneğin aşağıdaki diyagonal matrisi ele alalım: 10000 03000 00400 00020 00001 Yukarıdaki bu matris görüldüğü üzere sadece diyagonda […]
Sokma Sıralaması (Ekleme Sıralaması, Insertion Sorting)
Sokma Sıralaması (Ekleme Sıralaması, Insertion Sorting) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Sokma sıralaması, programlaması oldukça basit ancak performansı bölme sıralaması (merge sort), hızlı sıralama(quick sort) gibi sıralamalara göre nispeten yavaş bir sıralama algoritmasıdır. Çalışmasını aşağıdaki örnek üzerinden anlatmaya çalışalım: Sıralanacak olan sayılarımız : 33 44 21 83 56 73 22 olsun. Bu sayıları sıralamaya ilk […]