Özetleme Fonksiyonları (Hash Function)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Özetleme fonksiyonlarının çalışma şekli, uzun bir girdiyi alarak daha kısa bir alanda göstermektir. Amaç girende bir değişiklik olduğunda bunun çıkışa da yansımasıdır.
Buna göre özetleme fonksiyonları ya veri güvenliğinde, verinin farklı olup olmadığını kontrol etmeye yarar ya da verileri sınıflandırmak için kullanılır.
Anlaşılması en basit özetleme fonksiyonu modülo işlemidir. Buna göre örneğin mod 10 işlemini ele alalım, aşağıdaki sayıların mod 10 sonuçları listelenmiş ve gruplanmıştır:
Sayılar: 8,3 ,4,12,432,34,95,344,549,389,2339,349,54,81,17,62,94,67,44,9
| Demet (Buket, Bucket) | Sayılar | |||||
| 0 | ||||||
| 1 | 81 | |||||
| 2 | 12 | 432 | 62 | |||
| 3 | 3 | |||||
| 4 | 4 | 34 | 344 | 54 | 94 | 44 |
| 5 | 95 | |||||
| 6 | ||||||
| 7 | 17 | 67 | ||||
| 8 | 8 | |||||
| 9 | 389 | 2339 | 349 | 9 | ||
Kısaca yukarıdaki sayıların hepsi 1 haneli bir sayıya özetlenmiştir. Örneğin 81 -> 1, 344 -> 4 gibi. Elbette aynı sayıya özetlenen birden fazla sayı bulunmaktadır. Bu duruma çakışma (collusion) adı verilmektedir.
Özeteleme fonksiyonlarının ingilizcesi olan Hash kelimesinin kökü arapçadan girmiş olan haşhaş kelimesi ile aynıdır. Ve insan üzerinde yapmış olduğu deformasyondan esinlenerek hash function’a giren bilgilere yapmış olduğu deformasyondan dolayı bu ismi almıştır.
Bazı özetleme fonksiyonları aşağıda listelenmiştir:
Özetleme fonksiyonlarının (hashing functions) kullanıldığı bazı güvenlik teşrifatları (protocols)
- KERBEROS
- PY Şifrelemesi
- TEA (Tiny Encryption Algorithm)
- Zaman Etiketlemeli Yetkilendirme
- Document Management Systems
Özetleme fonksiyonlarının (hashing functions) kullanıldığı bazı veri iletişim şekilleri
Sınır değerinin bv = (10110)2 , k değerinin 5 olduğu
bir doğrusal kırım tablosunda (linear hash
table), birincil bölgede kaç tane kova (bucket)
vardır?
A) 5 B) 22 C) 32 D) 54 E) 76
cevabınızı bekliyorum vakit ayırıp cevapladığınız için minettarım..
Sorunuzun cevabı ne yazık ki buradan verilse bile anlaşılamayacak kadar uzun. Ayrıca sitede doğrusal kırım tablosu ile ilgili yazı daha önce yayınlamamışım. Bu yüzden yeni bir yazı yazıp sitede yayınlıyorum, sizin cevabınızı da bu yazının sonunda veriyorum. Biraz geç saatte yazdığım için ufak hatalar olabilir umarım yardımcı olur:
http://www.bilgisayarkavramlari.com/2011/04/01/dogrusal-karim-linear-hashing/