Yazan: Şadi Evren ŞEKER Metin ağaçları, her düğümün kendisinden sonra gelen harfi işaret ettiği ağaçlardır. Basitçe ağacın üzerine bir metin kodlanabilir ve bu metni veren ağacın üzerinde tek bir yol izlenebilir (deterministic). Durum aşağıdaki örnek üzerinde daha rahat anlaşılabilir: Yukarıdaki ağaçta dikkat edilirse kök düğüm her zaman boş metni (string) ifade etmektedir. Bu boş metin […]
Category: Bilgisayar Kavramları
İkili Arama Ağacı (Binary Search Tree)
İkili Arama Ağacı (Binary Search Tree) Yazan : Şadi Evren ŞEKER İkili ağaçların (Binary Tree) özel bir hali olan ikili arama ağaçlarında, düğümlerde duran bilgilerin birbirine göre küçüklük büyüklük ilişkisi bulunmalıdır. Örneğin tam sayılardan(integer) oluşan veriler tutulacaksa bu verilerin aralarında küçük-büyük ilişkisi bulunmaktadır. İkili arama ağacı, her düğümün solundaki koldan ulaşılabilecek bütün verilerin düğümün değerinden […]
Ağaçlar (tree)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir graf şayet bağlı grafsa ve hiç döngü içermiyorsa bu grafa ağaç adı verilir. Bilgisayar bilimlerinin önemli veri tutma yöntemlerinden birisi de ağaçlardır. Buna göre veriler bir ağaç yapısına benzer şekilde (kök gövde yapraklar) tutulur. Örneğin yukarıdaki ağaç tasvirinde 7 düğümden (node) oluşan ve yapraklarında (leaf) 4 düğüm bulunan bir […]
STTL (A standard timetabling language (standart bir zaman çizelgeleme dili))
Yazan : Şadi Evren ŞEKER STTL -> A standard timetabling language (standart bir zaman çizelgeleme dili) Bu dil ilk olarak Jeff Kingston tarafından zaman çizelgeleme problemlerine bir girdi standardı elde etmek için önerilmiştir. Dilin çıkışında kullanılan problem bir lisede haftalık ders programlarının düzgün yerleştirilmesini hedefliyordu. Nesne yönelimli (Object oriented) bir dil olarak önerilen STTL dilinde […]
Feistel Şifreleme (Feistel Cipher, Fesitel Ağı, Feistel Network)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Adını, alman şifreleme uzmanı Horst Feistel’den alan şifreleme methodu, blok şifreleme kullanmaktadır ve güncel pek çok blok şifreleme yöntemine temel teşkil etmektedir. Feistel şifrelemesinin en büyük avantajı şifreleme (encryption) ve açma (decryption) işlemlerinin çok benzer olması ve hatta bazı durumlarda aynı olmasıdır. Bu yapıda şifreleme ve açma arasındaki tek fark, […]
Sıra (Queue)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Sıra, basit veri yapılarından birisidir. Buna göre bir sıraya ilk giren ilk çıkar (FIFO , first in first out fifo). Bazı kaynaklarda kuyruk kelimesi de kullanılır. Basitçe bir gişe önündeki bilet kuyruğu veya bilet sırası olarak düşünülebilir. Bu yapının olmazsa olmaz iki adet fonksiyonu bulunur: enque(veri) veya push(veri) -> verilen […]
MathML (Matematiksel İşaretleme Dili, Mathematical Markup Language)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER MathML dili, genellikle internet üzerinde matematiksel formül ve sembollerin ifâde edilmesi için geliştirilmiş dildir. Dil W3C tarafından geliştirilmiş ve halen gelişmelere göre eklentiler yapılmaktadır. Örnepin ikinci dereceden çok terimlilerin (polynom) köklerini bulmak için kullanılan delta değerini ele alalım: Bu denklemin MathML ile gösterimi aşağıdaki şekildedir: <math xmlns=”http://www.w3.org/1998/Math/MathML”> <mi>x</mi> <mo>=</mo> <mfrac> […]
Kerckhoff Prensibi
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veri güvenliğinde şifreleme yöntemleri için ortaya atılmış bir prensiptir. Bu prensibe göre bir şifreleme sisteminin aşağıdaki özellikleri bulunmalıdır. 1. Sistemin tamamı veya bir parçası matematiksel olarak geri açılamaz olmalıdır. 2. Sistemin gizli tutulması gerekememelidir. Sistemin çalışma mantığı düşmanın eline geçebilir. 3. Yazılı notlar kullanılmadan sistemde kullanılan anahtarın değiştirilmesi mümkün olmalı […]
Bilgi, Veri, Mâlûmat, İrfan (Knowledge, Data, Information, Wisdom)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER İngilizce’de terim olarak yerleşmiş ve bilgisayar bilimleri için hayatî öneme sahip kelimeleri Türkçede çoğu zaman sadece bilgi ile karşılayan tercümeler bulunuyr. Ancak bu 4 kelime de farklı anlamlara sahip ve aralarındaki farklar burada anlatılacaktır. Öncelikle İngilizcede bulunan ve Türkçede aynı kelimeyle karşılanan 4 kelime için 4 farklı karşılık bulalım. Bunlar aşağıda […]
Normal Şekil (Canonical Form)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir bilginin normal gösterimidir. Örneğin bir çok terimlinin (polynom) normal gösterimi üssel olarak büyükten küçüğe doğrudur. Değer olarak x2+x+20 ile x + 20 + x2 aynı olmasına karşılık bu çok terimlinin (polynom) normal şekli (canonical form) x2+x+20 ‘dir.