Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayarların en önemli parçalarından birisidir. Özel bazı bilgisayarları dikkate alamazsak gündelik hayatta karşılaşılabilecek hemen her bilgisayarda bulunması gereken bir donanım parçasıdır. Birincil bellek (primary memory) ismi de verilen rasgele erişilebilir belleğin temel fonksiyonu işlemcinin (Merkezi işlem birimi ( Central processing unit (CPU)) program çalıştırırken geçici olarak verileri sakladığı ve sırası […]
Category: Donanım ( Hardware )
Sıralama Algoritmaları (Sorting Algorithms)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde verilmiş olan bir grup sayının küçükten büyüğe (veya tersi) sıralanması işlemini yapan algoritmalara verilen isimdir. Örneğin aşağıdaki düzensiz sayıları ele alalım: 5 9 2 3 7 11 -4 6 Bu sayıların sıralanmış hali -4 2 3 5 6 7 11 olacaktır. Bu sıralama işlemini yapmanın çok farklı yolları […]
Yahut (Özel Veya (exclusive or, farklılık operatörü))
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İki kaziye (önerme) arasındaki farklılık durumuna göre çalışan operatördür. Yani sonuçların aynılığı durumunda yanlış, farklılığı durumunda doğru döndüren operatördür. Basitçe ikili tabanda iki sayının (bit) farklı olup olmadığını kontrol için de kullanılabilir. Dilimizde bu işlemi karşılayan kelime “yahut” kelimesidir. Yani a yahut b doğruysanın anlamı a veya b’den birisi doğru […]
CRC (cyclic redundancy check, çevrimsel fazlalık sınaması)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Hata algılama yaklaşımlarından birisidir. Bu yöntemde işlenmekte olan verinin dışında ilave bir kontrol verisi daha bulunur. Bu ilave bilgi ile bütün bilgi kontrol edilerek bilgide bir bozulma olup olmadığı kontrol edilir. Örneğin ağ iletişiminde gidip gelen bilginin kontrol edilmesinde veya CD gibi kayıt ortamlarında verinin bozulup bozulmadığının kontrol edilmesinde kullanılır. Çalışması: […]
Sayıcı (Counter)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar devrelerinde sayıcı (counter) kavramı çok farklı alanlarda kullanılamaktadır. Bu alanlardan birisi de mantıksal devre tasarımıdır. Buna göre mantıksal devremiz ikilik tabandaki sayıları 1’er arttırarak yeni sayılar üretmeli ve bu işlemi bir döngü halinde yapmalıdır. Yani aşağıda verilen durum geçiş diyagramı (state transition diagram) olduğu gibi her durumdan diğer durumlara […]
flip flop (flipflop)
Flip Flop kavramı temel olarak 1 bitlik bilginin tutulduğu ünitedir. Bu devre elamanında her zaman iki çıkış olur (Q ve tersi olan Q’). Bu çıkışların değerleri kalıcıdır. Yani bir sonraki giriş değerine kadar geçici süre ile sabitlenmekte ve yeni giriş değerleri alınana kadar sabit olarak kalmaktadır. Bu durum geçici bir hafıza olarak kabul edilebilir. Aşağıda […]
Salt okunur bellek (read only memory , ROM)
yazan: Şadi Evren ŞEKER üzerine sadece bir kereye mahsus yazılabilen ve daha sonra istenildiği kadar okuma işlemi yapılabilen hafıza tipidir. Buna göre bellek üretim sırasında üzerine yazılan bilgiyi saklar ve bu bilgiyi değiştirmenin bir yolu yoktur. Daha sonraları çıkan teknolojik ilerlemeler ile aşağıdaki salt okunur bellek türleri kullanıcılara farklı alternatifler sunmaktadırlar: PROM (programlanabilir salt okunur […]
çoklayıcı (multiplexer)
yazan: Şadi Evren ŞEKER Çok sayıdaki girişin tek bir giriş üzerinden taşınmasıdır. Amaç çok sayıdaki girişin (örneğin 4 giriş) tek bir çıkışa düşürülmesidir. Çalışma mantığı, anlık olarak tek bir girişi çıkışa vermek şeklindedir. Yani 4 girişten sadece bir tanesi çıkış ile kısa devre halindedir, diğer girişler ise ihmal edilir. Hangi girişin çıkışa verileceğini belirlemek için […]
kod çözücü (decoder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER mantıksal devre tasrımının önemli parçalarından birisi olan kod çözücülerin çalışma mantığı giriş bitlerinin farklı bacaklara dağılmasıdır. Yani örneğin 2 girişli bir kod çözücünün 4 farklı çıkışı olur (2 üzeri 2) ve her çıkış sadece bir giriş ihtimali için çalışır. Daha basit anlatmak gerekirse aşağıdaki doğruluk çizelgesini inceleyelim: A B a b […]
tam toplayıcı (full adder)
yazan: Şadi Evren ŞEKER 3 bitlik giriş değerlerinin (iki tabanındaki girişler) toplamını veren devredir. Buna göre A, B ve C girişleri için aşağıdaki tablo elde edilir. (aşağıdaki tablodaki + işareti önermeler arası veya ile karıştırılmamalıdır. + işareti toplamayı ifade eder) A B C E T – – – – – 0 0 0 0 0 […]