Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genetik programlama, yapay zeka çalışmaları altında kabul edilebilecek ve doğal süreçlerin ve mutasyon gibi genetik fonksiyonların bilgisayar problemlerine uygulanması ile sonuç elde etmeyi hedefleyen yaklaşımın adıdır. Belirli bir hedef fonksiyonun sonuca ulaşması için bilgisayar programlarının nasıl çalışması gerektiğini bulmayı hedefleyen makine öğrenmesi (machine learning) yaklaşımıdır denilebilir. Genetik algoritmaların (genetic algorithms) […]
Category: Kuantum Hesaplama
Jitter (Dalga Bozulumu)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genelde sinyal işleme konularında geçen bir terim olan jitter (dalga bozulumu), bilgisayar bilimlerinde, ağ (networking), çoklu ortam uygulamaları (multi media) veya resim işleme (image processing) gibi konularda geçmektedir. Jitter kavramı, kısaca bir sinyalin olması gereken değere göre hatalı dalga değeri vermesidir. Örneğin yukarıdaki şekilde bir dijital sinyal görülmektedir (resmin üstünde). […]
Grover Algoritması (Grover’s Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER 1996 yılında kuantum hesaplamalarının gelişimiyle birlikte, sıralanmamış bir veri tabanı üzerinde arama yapmak üzere geliştirilmiş algoritmadır. Bilindiği üzere sıralanmamış bir verinin üzerinde arama yapmanın en basit ve en hızlı yolu doğrusal arama (linear search) algoritmasını kullanmaktır. Yani, en kötü ihtimalle, verinin tamamına bakmaktır. Bu algoritmanın büyük-O (growth rate, worst case […]
Sıfır Durum Hal Kaydırma Devresi (Zero State Phase Shift Circuit)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kuantum devrelerinden birisidir. Genelde Z harfi ile gösterilir. Aşağıdaki dönüşüm işlemini gerçekleştirir: Yukarıdaki gösterimde Z harfi ile ifade edilen ve geçiş öncesinde örnek olarak bir |x> girişi alan devre sıfır durum hal kaydırma devresidir (zero state, phase shift circuit) Örnek olarak bu dönüşüm, yukarıdaki şekilde gösterilmiştir. N adet kubit (qubit) […]
Kuantum Kahin Makinesi (Quantum Oracle Machine)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Klasik hesaplama teorisinde (theory of computation) geçen kahin’in (oracle), kuantuma uyarlanmış halidir. Klasik bir kahin makinesi tanımlanırken, bir Turing makinesinin (Turing machine) karar vermeye yarayan özel bir halin olarak belirlenir. Yani aslında soyut bir makinedir ve içeriğiyle çok ilgilenilmez. Tek bilmemiz gereken bir Turing makinesi olduğu ve bir karar verme […]
EQP (Exact Quantum Polynomial)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde, kuantum hesaplama konusunda kullanılan bir karmaşıklık sınıfıdır. Literatürde tam kuantum polinom zaman (exact qunatum polynomial time) olarak geçmektedir. Özellikle olasılıksal problemler için %100 başarı ile (yani bütün ihtimalleri eleyerek) sonuç üretme süresinin polinom zamanda olduğunu belirtir. Bilindiği üzere karmaşıklık problem sınıfları tanımlanırken, klasik problemlerin (burada klasik kelimesi, kuantum […]
Kubit Kopyalanamazlık Teoremi
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu teorem, literatürde “no-clonning theorem” olarak geçmektedir. Basitçe elimizde durumu belirsiz (süper pozisyonda) bir kubit bulunuyorsa, bu kubitten ikinci bir kubit (aynı süper pozisyon değerleri ile) elde edilemez. Bu durumu görmek için klasik olarak verilen devre tasarım örneğini kullanalım. Amacımız, kuantum kapılarını kullanarak (quantum Gates) bir kubit kopyalama devresi tasarlamak […]
Deutsch Problemi
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Literatürde deutsch problem olarak geçen bu problem Ali ve Bekir arasında yaşanan bir tahmin problemidir. Basitçe Ali dilediği bir sayıyı seçip (0 veya 1 olarak ikilik tabandaki bir sayı seçecek) Bekir’e yollar. Bekir aldığı bu mesajı bir f(x) fonksiyonuna sokarak sonucu Ali’ye geri yollar. Bekir f(x) fonksiyonunu kendisi seçebilmektedir ve […]
Bell Halleri (Bell States)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kuantum işleme (Quantum Computation) konusunda kullanılan ve iki dolanık kubitin (entangled qubit) birbirine göre alabileceği halleri gösterir. Dolanık kubitlerin ikiden fazla olması için kullanılan farklı haller (states) bulunur ancak Bell halleri sadece iki kubit için çalışmaktadır. Bu iki kubitin dolanık olması durumuna ayrıca EPR durumu ismi de verilmektedir. (EPR: Einstein, […]
Hadamard Kapısı (Hadamard Gate)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Hadamard kapıları, kuantum işlemede kullanılan bir kapı türüdür. Kapı basitçe tek kubitlik bir sistemde |1> ve |0> arasında dönüşüm yapmaya yarar. Bu dönüşümü aşağıdaki şekilde gösterebiliriz. Öncelikle Dirac gösterimindeki kubit değerini hatırlayalım: |ψ> = α|0> + β|1> ψ değeri, yukarıda verilen α değeri kadar 0 ve β değeri kadar 1’dir. […]