Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin bir alt dalı olan yapay zekanın çalışma alanlarından doğal dil işleme (natural language processing) konusunda kullanılan bir dilbilim (linguistic) terimidir. Bu zarf (adverb) tipleri, cümledeki bir alt cümle ile ana cümle arasında bağlantı kurmaya yarar. Örneğin “önce, sonra, çünkü, dolayısıyla” gibi kelimeler bu gruptan sayılabilir. “Ayşe hazırlandıktan sonra […]
Category: yapay zeka (artificial intelligence)
Koşaç (Mafsal, Haber Edatı, Copula)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde önemli bir konu olan yapay zekanın bir alt dalı olan doğal dil işleme konusunda kullanılan bir terimdir. Basitçe bir dildeki özneyi, o dildeki zarflara veya (adverbs) veya kaziyelere (önerme, predicate) bağlamaya yarayan kelimelerdir. Copula kelimesi latincedeki bağlama (bu yüzden çiftleşme anlamında da kullanılmaktadır) anlamından gelmektedir. Örneğin yazılım mühendisliğindeki […]
A Yıldız Arama Algoritması (A Star Search Algorithm, A*)
A Yıldız Arama Algoritması (A Star Search Algorithm, A*) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde en kısa yol bulmak için kullanılan algoritmalardan birisidir. Örneğin seyyar tüccar problemi (travelling salesman problem, TSP) gibi bir problemin çözümünde kullanılabilir. Benzer şekilde oyun programlamada, oyunda bulunan oyuncuların en kısa yolu bularak hedefe gitmeleri için de sıklıkla kullanılan algoritmadır. […]
Mutasyon (Tehavvül,Mutation)
Yazan :Şadi Evren ŞEKER Genetik algoritmalarda kullanılan ve bir halden başka hale geçmek anlamına gelen tehavvül (mutasyon) kısaca bir geni oluşturan kromozomların değişmesidir. Bu değişme aşağıdaki şekillerden birisi olabilir: Tersleme (Inversion) Ekleme (Insertion) Çıkarma (Displacement) Yer Değiştirme (Reciprocal Exchange, Swap) Yukarıdaki bu tehavvülleri aşağıdaki örnekler ile anlamaya çalışalım: Tersleme, seçilen bir kromozom’un değerinin tersine döndürülmesidir. […]
Kenar Sıralama Çarprazlaması (Edge Recombination Crossover, ERX)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genetik algoritmalarda kullanılan çarprazlama operatörü şekillerinden brisidir. Bu operatörde seçilen koromozomların kenarında bulunan kromozomlar kullanılırak çarprazlama yapılır. Bu durumu aşağıdaki örnek ile anlayabiliriz: Örneğin iki genimiz aşağıdaki kromozom dizilimlerine sahip olsun: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 3 7 8 2 6 5 1 4 Bu […]
Döngüsel Çarprazlama (Cycle Crossover)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genetik algoritmalarda kullanılan bir çarprazlama yöntemidir. Bu yöntemde çarprazlanacak olan genler arasında birer döngü bulunur ve bulunan bu döngülerden bir kısmı sabit kalırken bir kısmı çarprazlanır. Bu durumu anlamak için aşağıdaki örneği inceleyelim: Örneğin iki genimiz aşağıdaki şekilde verilmiş olsun: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 7 […]
Sıralı Çarprazlama (Ordered Crossover)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genetik algoritmalarda kullanılan bir çarprazlama yöntemidir. Bu yöntemde çarprazlanacak olan genler arasında çarprazlanan kromozomların sırası taklit edilmektedir. Bu durumu anlamak için aşağıdaki örneği inceleyelim: Örneğin iki genimiz aşağıdaki şekilde verilmiş olsun: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 7 2 8 1 3 6 4 5 9 Yukarıdaki […]
Parçalı Eşleme Çarprazlaması (Partially Match Crossover)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Genetik algoritmalarda kullanılan bu çarprazlama yöntemine göre iki gen’in kromozomları bir veya daha çok noktadan kesilir. Kesilme işlemi sonucunda çarprazlanan genlerin yer değiştiren kormozonları yeni gelenlerle yer değiştiri. Bu işlemi aşağıdaki örnek üzerinden anlamak mümkündür: Örneğin aşağıdaki ki geni ele alalım 1 2 3 4 5 6 7 8 9 […]
Genetik Algoritmalar (Genetic Algorithms)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin doğa bilimlerinden (biyoloji) öğrendiği ve kendi problemlerini çözmek için kullandığı bir yöntemdir. Bu algoritmada genetikte kullanılan temel 3 işlem kullanılır. Bu üç işlemin alt tipleri ayrıca açıklanacaktır ancak bu üç temel işlem: Çaprazlama (Crossover) Mutasyon (Mutation) Başarılı gen seçimi (Selection) Yukarıdaki ilk iki işlem aslında bir genin değişmesinde […]