Yazan : Şadi Evren ŞEKER Yazılım mühendisliği (software engineering) ve veritabanı tasarımı (database design) konularında sistem modellenmesi aşamasında sıkça karşılaşılan bir problem de sistemde modellenen unsurlar (entity) arasındaki ilişkinin (relationship) vücubiyetidir ( modality ) . Bu terim bir unsurun diğerini gerektirmesi anlamında kullanılmaktadır. Mesela sistemimizde bir çalışan bir de kısım (department) unsuru bulunsun. Her çalışanın […]
Category: bilgisayar felsefesi
Sayısallık (Cardinality)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Unsurlar (Entities) arasındaki sayısal bağlantıyı ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Literatürde bazı kaynaklarda sayılabilirlik olarak da geçmektedir. Buna göre bir unsur ile diğer unsur arasında aşağıdaki üç ilişki şeklinden birisi olmalıdır: Birebir one-to-one Bire çok one-to-many Çoka çok many-to-many Bu durumlara birer misal verecek olursak: Bir çalışanın cep telefonu […]
ERD ( Unsur İlişki Çizimi, Entity Relationship Diagram )
ERD ( Unsur İlişki Çizimi, Entity Relationship Diagram ) Yazan : Şadi Evren ŞEKER Yazılım mühendisliği (Software engineering) ve veritabanı tasarımında (database design) sıkça kullanılan bu çizim yöntemine göre, modellenmek istenen sistemdeki unsurlar (Entities) çıkarılarak bu unsurlar arasındaki ilişkiler (relationships) tanımlanır. Unsurların özellikleri (attributes), anahtarları (keys) belirlenerek sistemin tamamını kapsayan bir model çizilir ve bu […]
İlişki (Relationship)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde ilişki kavramı çok çeşitli anlamlarda kullanılabilir. Örneğin nesnelerin birbiri ile olan ilişkisi veya veritabanındaki tabloların ilişkisi gibi. Veritabanı teorisindeki tablo ilişkisi Temel olarak bir ilişkisel veritabanını modellemekte kullanılan ERD (Unsur ilişki çizimi, entity relationship diagram) üzerinden bir ilişkiyi anlamak mümkündür. Bilindiği üzere bir ERD, unsurlardan (entities) oluşmaktadır ve […]
Unsur (Entity)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veritabanı tasarımında (database design) ve yazılım mühendisliğinde (software engineering) sıkça kullanılan bir tasarım yöntemi, modellenmek istenen sistedemki unsurları çıkararak bu unsurların özelliklerini ve bu unsurlar arasındaki ilişkileri tutmaktır. Temel olarak bir unsur nesne yönelimli programlama mantığında olan her nesneye benzetilebilir. Ancak bir unsurun bir nesneden temel farkı, ihtiyaç duyulduktan sonra […]
Kıtlık (Starvation)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir algoritmada sıra bekleyen işlere bir türlü sıra gelmemesi durumudur. Teorik olarak sıradaki her işe birgün sıra gelecektir ancak fiiliyatta bu bir türlü gerçekleşmeyebilir. Bu tip problemler genelde öncelik tanımlanmış olan algoritmalarda çıkar. Şöyle bir örnek düşünelim, elimizde uzunlukları 4,5,6 olan işler olsun ve en kısa işi tercih eden bir […]
Durma Problemi (Halting Problem)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Problem kısaca bir programın bir zaman sonra durup durmayacağının belirsizliği üzerine tartışmadır. Yani basitçe elimizde bir program ve bu programın parametresi olsun (programa verilebilen bir girdi). Programın bitip bitmeyeceğini bilemeyiz. Peki bunu nasıl ispatlarız? Burada ispat için olmayana ergi (proof by contradiction) kullanılabilir. Önecelikle problemimizi modelleyelim: D(P,G) : P, programının […]
Tersine Koyarak İspat (antitez, Contraposition)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde de kullanılan ispat yöntemlerinden birisi bir önermenin tersini ispatlayarak önermenin doğruluğunu göstermektir. Doğrudan ispat yöntemlerinde p -> q zinciri kullanılmaktadır. Bu yaklaşımda ise ¬p -> ¬q yaklaşımı ile iki önermenin de tersi alınır ve birbirini izlemesi gereken önermeler oldukları gösterilir. Basit bir örnek ile durumu inceleyelim. Mesela n […]
Doğrudan İspat (Direct Proofing)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinin pekçok alanında da kullanılan ispat yöntemlerinden en basitidir. Bu yönteme göre ispatlanmak istenen durum genelde p->q şeklinde bir önermenin (kaziye) ispatının diğer bir önermeyi (kaziyeyi) gerektirdiği bir dizilimdir ve birisinin ispatı diğerini gerektirir. Örneğin: n sayısı tek sayı ise n2‘nin de tek sayı olduğunu ispatlayalım. Öncelikle biliyoruz ki […]
Bilgisayar Mühendisliği
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı genel olarak bilgisayar mühendisliğini ve terimsel bazı problemleri açıklamaktır. Bu yazı, içinde bulunulan bilgisayarkavramlari.com sitesinin amacı olan akademik ve bilimsel açıklamaların dışına çıkmaktadır. Ancak bu yazı ile tartışılmakta olan bazı konulara açıklık getirilmek amaçlanmış ve sitenin genel okuyucu kitlesinin bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Her zaman olduğu gibi buradaki konularda […]