Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir bilginin malum olması, daha önceki bilgilere ihtiyacı olmadan, ispata gerek duymadan doğruluğunun kabul edilmesi. Örneğin “bir bütünün parçalarının, bütünden küçük olması” gibi. Bu bilginin ispata ihtiyacı yoktur ve doğru olarak kabul edilebilir, bu bilgi üzerine ispat kurulabilir. Türkçede ayrıca “önsel” kelimesi de kullanılmaktadır ve literatürde “a priori” şeklinde ayrı […]
Category: Bilgisayar Kavramları
Document Management Systems (Doküman Yönetim Sistemleri)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bu yazının amacı, bilgisayar dünyasında kullanılan döküman yönetim sistemlerinin genel bir tanımını yapmak ve bir doküman yönetim sisteminin yapısını açıklamaktır. Genel olarak bir doküman yönetim sistemi (document management system), herhangi bir organizasyondaki dokümanların (yazışmalar, evraklar, formlar veya resimler gibi) takibini yapmayı, tasnif ederek erişimini kolay hale getirmeyi, sorgulamalara ve aramalara […]
Banker Algoritması (Banker’s Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde işletim sistemi tasarımı konusunda geçen ve kaynaklar üzerindeki kilitlenmeyi (deadlock)engelleme amaçlı algoritmadır. Algoritma Dijkstra tarafından geliştirilmiştir. Algoritmanın temel 3 durumu ve 2 şartı bulunur: Bilmesi gerekenler: Her işlem (process) ne kadar kaynağa ihtiyaç duyar? Her işlem (process) şu anda ne kadar kaynağı elinde tutmaktadır? Şu anda ne kadar […]
Bin Packing (Kutulama Problemi)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İyileştirme problemleri açısından klasik bir örnektir (optimisation problems). Problem basitçe bir kutunun içerisine en az boş alan bırakarak, eşyaların en iyi şekilde nasıl yerleştireceği olarak düşünülebilir. Aslında problemi boyutlara göre incelersek aşağıdaki şekilde bir liste yapılabilir: Tek boyutlu kutulama (1D bin packing) :Bu problemde amaç bir çizgi veya hat gibi […]
Etraflı Arama (Tam Arama, Exhaustive Search)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Literatürde tam arama veya etraflı arama olarak geçmektedir. İngilizcede “exhaustive search” terimi kullanılır. Genel olarak, arama algoritmalarının performansını arttırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bir arama algoritmasının tam arama (exhaustive search) olabilmesi için aşağıdaki şartları sağlaması gerekir: Bir değerin bulunmadığını söylemeden önce bütün değerlere bakmış veya bütün ihtimalleri değerlendirmiş olmalıdır. Arama […]
Algoritma (Algorithm)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bazan biz insanlar için çok kullanılan kelimeler, tanımlanması en güç kelimeler haline dönüşebiliyor. Algoritma da sanırım bilgisayar bilimleri için benzer özellikte olan bir kelime. Sanırım bu kelimeyi tanımlarken “bir dizi matematiksel adım” ifadesini kullanmak yerinde olur. Bütün algoritmalar, matematiksel olarak ispatlanabilen ve dizilimi kesinlikle önem taşıyan ve bir metot anlatmasıdır. […]
Emil Post Makinesi
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde özellikle özdevinirliler kuramında (automata theory) geçen bir makine modelidir. Yapı olarak Turing makinesine (Turing machine) çok benzer hatta ufak farklılıklar dışında neredeyse aynı olduğu söylenebilir. Turing makinesini geliştiren Alan Turing ile bağımsız olarak geliştirilmiştir. Bu anlamda Post makinesi bazı kaynaklarda Post-Turing makinesi (Post Turing Machine) olarak da geçmektedir. […]
Monte Carlo
Yazan :Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimleri de dahil olmak üzere pek çok istatistiksel hesabın gerektiği alanda kullanılan bir yaklaşımın ismidir. İsmi bir kumarhane olan monte carlo’dan gelmektedir ve kumarhanede oynanan oyunlardan çıkmış bir yöntemdir. Yöntemin genel yapısı aşağıdaki şekilde özetlenebilir: Sisteme girenler için bir alan tanımı (domain) yap Bu tanımlı alandan bir dağılıma uygun olarak […]
Spagetti Kod (Spaghetti Code)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar kodlamasında, bir kodun okunabilirliğinin düşük olması, yani kod takibinin zor olması durumunda, koda verilen isimdir. Genellikle yapısal programlama dillerinde (structured programming languages) fonksiyonların bulunması ile birlikte GOTO veya JMP gibi, kodun içerisinde bir yerden başka bir yere atlayan komutların kaldırılması mümkündür. Bu tip komutların kullanılması durumunda, kodun hem diğer […]
Merkezi poligon sayıları (Centeral Polygon Numbers)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bir dairenin verilen doğru sayısıyla kaç farklı parçaya bölünebileceğini veren sayı serisidir. 1, 2, 4, 7, 11 şeklindeki sayılara, merkezi poligon sayıları ismi verilir. Bu sayılar, verilen doğru sayısına göre, bir daireyi kaç farklı şekle böldüğünü gösterir. Örneğin yukarıdaki sayı serisini eksi olmayan tam sayılar ile birebir eşleştirirsek 0 1 […]