Yazan : Şadi Evren ŞEKER Bilgisayar bilimlerinde en önemli kaynaklardan birisi de merkezi işlem birimidir (MİB, central processing unit CPU). Özellikle işletim sistemi çalışmaları sırasında bir işletim sisteminin bu en kıymetli kaynağı daha verimli kullanması amaçlanır. MİB Meşguliyeti (Utilization) ise işlemcide çalışmak için bekleyen işlemler (process) için sistemin meşguliyet oranını (utilization) bulmaya yarayan bir hesaplamadır. […]
Category: Bilgisayar Matematiği
Kapak Fonksiyonu (Trapdoor Function)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Tek yönlü fonksiyon (one way function) veya kilit fonksiyonu (padlock function) ismi de verilen bu fonksiyon tiplerinin en temel özelliğ tersinin olmamasıdır. Basitçe bir sayının bir fonksiyona verilmesi sonucunda çıkan değerden tekrar sayının orjinal halinin bulunmaması durumudur. Yani bir f(x) fonksiyonu için çıkan y sonucundan, x değerine geri ulaşmanın imkansız […]
Aday Anahtar (Candidate Key)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Veritabanı teorisinde bir tabloyu tek başına tanımlayamay yeterli olan kolona verilen isimdir. Daha resmi bir tanımlamayla: Bir ilişkide bir aday anahtarın tekrar edildiği iki satır bulunamaz 1. adımda bahsedilen anahtarın bir alt kümesi bulunmaması. İlişkisel veri tabanında bir tablo veya tablolar arası ilişki tanımlandıktan sonra elde edilen sonuç kümesindeki kolonlardan […]
Birleştirme (Join)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER ilişkisel veritabanlarını matematiksel olarak modellemeye yarayan ilişkisel cebirde (relational algebra) kullanılan ve veri tabanında bulunan tabloları birleştirerek daha büyük tabloların çıkarılmasını sağlayan işlemdir. Kabaca her birleştirme (join) bir kartezyen çarpım (cartesian product) işlemidir. Birleştirme işlemleri bundan farklı olarak bazı koşullar bulundurur ve tablolar arasındaki tasarım ilişkileri marifetiyle sonuç kümesinde azaltmaya […]
Kartezyen Çarpım (Cartesian Product)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kümelerde ve ilişkisel cebir (Relational algebra) iki kümenin elemanlarının sırayla karşılaştırılması durumudur. Örneğin aşağıda T1 ve T2 isimli iki ayrı küme verilmiş olsun: T1 tablosu: İsim Soyisim Ali Baba Cem Yıldız T2 tablosu: Yaş Melsek 50 Tüccar 40 Programcı Yukarıda verilen bu iki tablonun kartezyen çarpımı aşağıdaki şekildedir ( T1 […]
Küme Bölme İşlemi (Set Division Operator)
Yazan: Şadi Evren ŞEKER Kümelerde ve ilişkisel cebir (Relational algebra) ilk kümede, ikinci kümeden tekrarlanan elemanları bulmak için kullanılır. Örneğin aşağıda T1 ve T2 isimli iki ayrı küme verilmiş olsun: T1 tablosu: İsim Soyisim Yaş Melsek Şadi Evren ŞEKER 30 Bilgisayar Müh. Ali Baba 20 Tüccar Veli Demir 20 Öğrenci Cem Yıldız 20 Tüccar T2 […]
Fark İşlemi (Difference Operator)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kümelerde ve ilişkisel cebir (Relational algebra) iki kümenin farklı elemanlarını bulmak için kullanılır. Farklı elemanlarının bulunacağı küme önce yazılır. Dolayısıyla işlemin yer değiştirme özelliği (commutativity) bulunmaz. Örneğin aşağıda T1 ve T2 isimli iki ayrı küme verilmiş olsun: T1 tablosu: İsim Soyisim Yaş Melsek Şadi Evren ŞEKER 30 Bilgisayar Müh. Ali […]
Birleşim İşlemi (Union Operator)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kümelerde ve ilişkisel cebir (Relational algebra) birden fazla kümenin birleşimini bulmak (iki kümedeki elemanların tamamını içeren yeni bir küme bulmak) için kullanılan işlemdir. Sembolü “U” işaretidir. Örneğin aşağıda T1 ve T2 isimli iki ayrı küme verilmiş olsun: T1 tablosu: İsim Soyisim Yaş Melsek Şadi Evren ŞEKER 30 Bilgisayar Müh. Ali […]
Kesişim İşlemi (Intersection Operator)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER Kümelerde ve ilişkisel cebir (Relational algebra) birden fazla kümenin kesişimini bulmak (ortak elemanlarından oluşan yeni kümeyi bulmak) için kullanılan işlemdir. Sembolü “∩” işaretidir. Örneğin aşağıda T1 ve T2 isimli iki ayrı küme verilmiş olsun: T1 tablosu: İsim Soyisim Yaş Melsek Şadi Evren ŞEKER 30 Bilgisayar Müh. Ali Baba 50 Tüccar […]
Seçim İşlemi (Selection Operator)
Yazan : Şadi Evren ŞEKER İlişkisel Cebirde (Relational Algebra) verilen bir küme üzerinde satır bazlı olarak seçme işlemi yapmaya yarar. Basitçe bir kriter belirtilir ve bu kriteri sağlayan satırlar sonuçta kalırken sağlamayan satırlar elenir. Sembolü “σ” işaretidir ve eleme kriteri indis olarak verilir. Örneğin aşağıdaki tabloyu ele alalım: İsim Soyisim Yaş Melsek Şadi Evren ŞEKER […]